Wat zijn signaalwoorden? | Uitleg, Lijst & Voorbeelden
Signaalwoorden geven een signaal aan de lezer over verbanden in de tekst, waardoor de structuur, begrijpelijkheid en vloeiendheid van je tekst worden verhoogd. Zo kun je signaalwoorden bijvoorbeeld gebruiken om aan te geven dat er een conclusie, vergelijking, tegenstelling, reden, opsomming of argument komt.
- Lara heeft spreekangst, maar ze wist toch succesvol haar scriptie te verdedigen.
- Ik heb het boek in één adem uitgelezen, net als mijn moeder.
- Ten slotte gaf Ryan aan dat de HR-afdeling twee nieuwe medewerkers had aangenomen.
Signaalwoorden worden ook wel verbindingswoorden, indicatoren of structuuraanduiders genoemd. Ze worden meestal ingedeeld op basis van het type verband dat ze signaleren.
Download overzicht van alle signaalwoorden
Inhoudsopgave
- Soorten verbanden
- Signaalwoorden opsomming
- Signaalwoorden tegenstelling
- Signaalwoorden conclusie of samenvatting
- Signaalwoorden oorzaak of gevolg
- Signaalwoorden doel-middel
- Signaalwoorden voorwaarde
- Signaalwoorden vergelijking of overeenkomst
- Signaalwoorden tijd of chronologie
- Signaalwoorden voorbeeld, uitleg of toelichting
- Signaalwoorden argument, reden, verklaring
- Signaalwoorden Engels
- Veelgestelde vragen over signaalwoorden
Soorten verbanden
Signaalwoorden zorgen voor samenhang in je tekst doordat ze de lezer op de hoogte stellen van een verband binnen een zin, tussen zinnen of tussen alinea’s. De meest voorkomende verbanden zijn:
- Opsomming
- Tegenstelling
- Conclusie of samenvatting
- Oorzaak of gevolg
- Doel-middel
- Voorwaarde
- Vergelijking of overeenkomst
- Tijd of chronologie
- Voorbeeld of toelichting
- Argument, reden of verklaring
Lees waarom zo veel studenten Scribbr inschakelen
Signaalwoorden opsomming
Bijna iedere tekst bevat wel een opsommend verband. Hiermee geeft de schrijver aan dat er een reeks zal volgen. Veelgebruikte signaalwoorden voor een opsomming zijn:
- Als eerste, als laatste
- Bovendien
- Daarnaast
- En
- In de eerste plaats, in de tweede plaats, in de derde plaats
- Niet alleen …, maar ook …
- Ook
- Ten eerste, ten tweede, ten derde
- Verder
- Zowel …, als …
- Ik heb gekozen voor een risicoanalyse. Daarnaast heb ik een BCG-matrix ingevuld.
- Robyn heeft niet alleen een bachelor Bedrijfskunde, maar ook een master Economie.
- Ik heb een kat, konijn, hamster en een hond.
Signaalwoorden tegenstelling
In scripties komen vaak tegenstellende verbanden voor. Veelgebruikte signaalwoorden voor een tegenstelling zijn:
- Daarentegen
- Desondanks
- Echter
- Enerzijds …, anderzijds …
- Hoewel
- Integendeel
- Maar
- Ondanks
- Niettemin (of desalniettemin)
- Toch
- Weliswaar
- Rick kende zijn buurman niet goed. Toch haalde hij tijdens de pandemie zijn boodschappen.
- De theorie is al heel oud, maar de piramide van Maslow wordt nog steeds veel gebruikt.
- Ondanks de treinvertraging kwam Larissa op tijd bij haar sollicitatiegesprek.
Signaalwoorden conclusie of samenvatting
Concluderende verbanden worden niet alleen gebruikt in de conclusie van je scriptie, maar ook aan het einde van alinea’s of paragrafen om een punt te maken. Dit geldt ook voor samenvattende verbanden.
Vaak duiden de volgende signaalwoorden op een concluderend verband:
- Al met al
- Anders gezegd
- Concluderend
- Dus
- Hieruit volgt/blijkt dat
- Kortom
- Met andere woorden
- Samenvattend
- Terugblikkend
- Al met al was Maxime blij met de inrichting van haar nieuwe huis.
- De p-waarde is kleiner dan .001, dus er is sprake van een significant effect.
- Hieruit blijkt dat een SWOT-analyse een goede basis kan vormen voor een strategisch plan.
Signaalwoorden oorzaak of gevolg
Een oorzakelijk verband of oorzaak-gevolgverband wordt ook wel een causaal verband genoemd. Hiervoor worden de volgende oorzaak-gevolg signaalwoorden gebruikt:
- Als gevolg van (a.g.v.)
- Daardoor
- Dankzij
- Door
- Doordat
- Hierdoor
- Ten gevolge van (t.g.v.)
- Vanwege
- Waardoor
- Want
- Wegens
- Zodat
- De beurs werd toegewezen dankzij het goede onderzoeksvoorstel.
- Als gevolg van de brand waren de verzamelde data vernietigd.
- Redouan reserveert veel tijd voor zijn dataverzameling, want hij moet 400 participanten werven.
Signaalwoorden doel-middel
Een middel-doelverband wordt vaak gebruikt in de methodologie van een scriptie. Hier leg je uit welke middelen je hebt gebruikt en met welk doel. Veelgebruikte doel-middel signaalwoorden zijn:
- Daarmee
- Daartoe
- Door middel van
- Met
- Met behulp van
- Met het doel om …
- Om te
- Opdat
- Teneinde
- De resultaten werden geanalyseerd door middel van een t-test.
- Participanten werden gevraagd naar hun salaris om ze te kunnen verdelen over drie groepen.
- De locatie werd versierd met behulp van 44 vrijwilligers.
Signaalwoorden voorwaarde
Een voorwaardelijk verband duidt aan dat er een voorwaarde verbonden is aan de informatie uit een zin of alinea. Hiervoor worden de volgende signaalwoorden gebruikt:
- Aangenomen dat
- Als
- Gesteld dat
- Indien
- Mits
- Op voorwaarde dat
- Tenzij
- Als je een SMART-doelstelling moet formuleren, kan ik je helpen.
- Gesteld dat het morgen droog is, kan het evenement buiten plaatsvinden.
- Een concurrentieanalyse is makkelijk, mits je het Vijfkrachtenmodel van Porter gebruikt.
Signaalwoorden vergelijking of overeenkomst
Met een vergelijkend verband kun je twee of meer omstandigheden vergelijken. Dit kan bijvoorbeeld in de inleiding van je scriptie als je de stand van zaken bespreekt. Veelgebruikte signaalwoorden voor een vergelijking of overeenkomst zijn:
- Evenals
- Evenzeer
- Hetzelfde als
- Net (zo)als
- Op dezelfde manier
- Overeenkomstig
- Vergeleken met
- Zie ook …
- Soumaya had haar scriptie cum laude gehaald, net als haar zus.
- Vergeleken met vorig jaar zijn er dit jaar veel studenten Nederlands gestart.
- Deze regels gelden evenzeer voor jou als voor mij.
Signaalwoorden tijd of chronologie
Een chronologisch verband of een verband van tijd kan erg belangrijk zijn voor het tekstbegrip. Hiermee geef je aan in welke volgorde gebeurtenissen hebben plaatsgevonden. Veelgebruikte signaalwoorden van tijd zijn:
- Aanvankelijk
- Als (eerste/laatste)
- Daarna
- Eerst
- Later
- Nadat
- Tegelijkertijd
- Ten slotte, tot slot
- Tijdens
- Toen
- Uiteindelijk
- Vervolgens
- Voordat
- Wanneer
- Zodra
- Nadat de data waren opgeschoond, kon de data-analyse worden uitgevoerd.
- Voordat je een confrontatiematrix invult, kun je eerst een SWOT-analyse uitvoeren.
- Ik voer een ANOVA uit en daarna een post-hoc analyse.
Signaalwoorden voorbeeld, uitleg of toelichting
Een toelichtend verband of uitleggend verband wordt vaak gebruikt om voorbeelden te geven. Ook kun je een toelichting geven op iets wat je eerder hebt geschreven. In sommige gevallen vertoont dit verband overlap met een redengevend verband.
Je kunt onder andere de volgende signaalwoorden gebruiken:
- Bijvoorbeeld
- Immers
- Met andere woorden (m.a.w.)
- Namelijk
- Onder andere
- Ter illustratie
- Zo, zoals
- Kwantitatief onderzoek is vaak tijdrovend. Je moet immers veel participanten werven.
- Stan had de inbraak bij de buren niet gehoord. Hij sliep namelijk niet thuis.
- Kwalitatief onderzoek heeft enkele nadelen, zoals een lage generaliseerbaarheid.
Signaalwoorden argument, reden, verklaring
Een verklarend of redengevend verband lijkt sterk op een toelichtend of verklarend verband. Met een redengevend verband geef je een reden voor iets wat eerder is gezegd. Hiervoor kun je de volgende signaalwoorden gebruiken:
- Aangezien
- Daarom
- Dus
- Namelijk
- Omdat
- Om die reden
- Op grond van
- Teneinde
- Want
- Ricardo had een biertje gedronken. Daarom ging hij lopend naar huis.
- Julie wilde haar scriptie direct herkansen, omdat ze haar bachelor wilde afronden.
- Dario ging niet naar het feest, want hij had geen zin.
Signaalwoorden Engels
Ook in het Engels zijn signaalwoorden van groot belang voor een tekst. In academische teksten, zoals een scriptie, worden vaak de volgende signaalwoorden gebruikt:
- Toevoeging: Furthermore, additionally, besides, or, on the other hand
- Inleiding: Such as, including, for example, especially
- Referentie: Considering, regarding, concerning
- Gelijkenis: Similarly, equally, likewise, as
- Identificatie: Namely, specifically, thus, more precisely
- Tegenstelling: However, though, but
- Concessie: Nevertheless, admittedly, nonetheless, notwithstanding, although
- Oorzaak of reden: Because, due to, since
- Doel: In order to, so that, so as to
- Opsomming: Firstly, in the first place, subsequently
- Conclusie: Eventually, finally, lastly
Veelgestelde vragen over signaalwoorden
- Wat zijn voorbeelden van Franse signaalwoorden?
-
Enkele voorbeelden van Franse signaalwoorden zijn:
- D’abord (allereerst)
- Ensuite (daarna)
- Enfin (ten slotte)
- Ainsi que (net zoals)
- Après que (wanneer)
- Avant que (voordat)
- Parce que (omdat)
- Wat zijn voorbeelden van Duitse signaalwoorden?
-
Voorbeelden van Duitse signaalwoorden zijn:
- Auch (ook)
- Und (en)
- Außerdem (bovendien)
- Sowie (alsook)
- Daneben (Daarnaast)
- Oder (of)
- Nicht nur …, sondern auch (niet alleen …, maar ook …)
- Doch (toch)
- Trotzdem (desondanks)
- Trotz (ondanks)
- Obwohl (hoewel)
- Statt (in plaats van)
- Weil (omdat)
- Deswegen (daarom)
- Dadurch (daardoor)
- Welke signaalwoorden gebruik je in een betoog?
-
Je gebruikt signaalwoorden in je betoog, zodat de verbanden tussen deelzinnen, zinnen en alinea’s duidelijk zijn voor de lezer. Hierdoor kun je je punt beter overbrengen. Je vindt een volledig overzicht van signaalwoorden en voorbeelden voor alle soorten verbanden in ons artikel over signaalwoorden. Ook kun je onderstaande lijst met signaalwoorden downloaden:
Citeer dit Scribbr-artikel
Als je naar deze bron wilt verwijzen, kun je de bronvermelding kopiëren of op “Citeer dit Scribbr-artikel” klikken om de bronvermelding automatisch toe te voegen aan onze gratis Bronnengenerator.
Merkus, J. (2023, 27 januari). Wat zijn signaalwoorden? | Uitleg, Lijst & Voorbeelden. Scribbr. Geraadpleegd op 10 februari 2025, van https://www.scribbr.nl/taalregels-schrijftips/signaalwoorden/
