Congruentiefouten herkennen: de groep mensen is of zijn?
Het onderwerp van een zin moet altijd corresponderen met de persoonsvorm. Als dat niet gebeurt, is er sprake van een congruentiefout.
Is het “de groep mensen is” of “de groep mensen zijn”?
| Soort fout | Fout | Goed |
|---|---|---|
| Congruentiefout met verzamelnaam | De groep die geanalyseerd waren, bestond hoofdzakelijk uit kinderen. | De groep die geanalyseerd was, bestond hoofdzakelijk uit kinderen. |
| De naam van de organisatie of afdeling congrueert niet met de persoonsvorm | De nieuwe afdeling van het bedrijf is innovatief. Ze hebben overwogen een nieuwe locatie te openen. | De nieuwe afdeling van het bedrijf is innovatief. Ze heeft overwogen een nieuwe locatie te openen. |
| Congruentiefout in een lange zin | Het bedrijf heeft veel werknemers al jaren in dienst en investeren daarom in loyaliteitsprogramma’s. | Het bedrijf heeft veel werknemers al jaren in dienst en investeert daarom in loyaliteitsprogramma’s. |
| Congruentiefout waarbij sprake is van inconsistentie | Er is een aantal mensen aanwezig […]. Een aantal mensen zijn erbij. | Er is een aantal mensen aanwezig […]. Een aantal mensen is erbij. |
| Congruentiefouten in lastige gevallen | De directeur of de burgemeester moesten ontslag nemen. | De directeur of de burgemeester moest ontslag nemen. |
Voorkom congruentiefouten met onze gratis Grammatica Check!
Inhoudsopgave
- Congruentiefout met verzamelnaam
- De naam van de organisatie of afdeling congrueert niet met de persoonsvorm
- Congruentiefout in een lange zin
- Congruentiefout waarbij sprake is van inconsistentie
- Congruentiefouten in lastige gevallen
- Veelgestelde vragen
- Inhoudsopgave
- Wie kijkt je document na?
- Wat wordt er nagekeken?
- Lees de reviews van 14.642 Scribbr-klanten
Congruentiefout met verzamelnaam
Waarom is “de groep die geanalyseerd waren” fout?
Een groep mensen bestaat uit meerdere personen, waardoor het logisch kan klinken om “waren” te gebruiken in plaats van “was”. Toch is het woord waar het hier om gaat, namelijk groep, enkelvoudig. De persoonsvorm moet aansluiten bij het onderwerp (congrueren), en daarom moet de persoonsvorm hier enkelvoudig zijn.
Herkennen van congruentiefouten met een enkelvoudig onderwerp
- Het team collega’s zijn nieuw.
- Het team collega’s is nieuw.
- Het personeel van Booking en Scribbr gaan op pad.
- Het personeel van Booking en Scribbr gaat op pad.
Ezelsbrug: Congruentiefouten bij een verzamelnaam voorkomen
Weet je niet zeker of je een enkelvoudige persoonsvorm moet gebruiken om deze te laten aansluiten op het onderwerp? Controleer dan of je het woord in het meervoud kunt zetten.
Het meervoud van “de groep” is bijvoorbeeld “de groepen”. Nu weet je zeker dat “de groep” het enkelvoud is. Een uitzondering hierop is “het personeel”. Dit woord kent geen meervoud en is daarom altijd enkelvoudig.
| Lastig te bepalen | Makkelijk te bepalen | Dus … |
|---|---|---|
| De groep testpersonen is/zijn geanalyseerd. | De groepen zijn vs. de groep is | De groep testpersonen is geanalyseerd. |
| Doordat het team politicologen nieuw is, kent het/kennen ze de organisatie nog niet goed. | De teams zijn vs. het team is | Doordat het team politicologen nieuw is, kent het de organisatie nog niet goed. |
| Het personeel van het bedrijf heeft aangegeven dat het/ze vaker vrij wil/willen hebben. | Het personeel heeft | Het personeel van het bedrijf heeft aangegeven dat het vaker vrij wil hebben. |
Uitleg fouten met verzamelnamen
Verzamelnamen, zoals “de groep”, “het team” en “de jeugd”, duiden een groep personen of dingen aan. Deze termen staan in het enkelvoud en krijgen dus een enkelvoudige persoonsvorm.
De naam van de organisatie of afdeling congrueert niet met de persoonsvorm
Waarom is “bij het bedrijf hebben ze” fout?
Als je denkt aan een organisatie, denk je aan alle mensen die er werken. Toch moet een bedrijf of afdeling als één enkelvoudig geheel worden gezien, omdat “bedrijf” taalkundig gezien enkelvoud is (meervoud: bedrijven).
- De nieuwe afdeling is van start gegaan en ze doen hun best de procedures te volgen.
- De nieuwe afdeling is van start gegaan en doet haar best de procedures te volgen.
- Voorheen kon het bedrijf niet groeien. In de nieuwe situatie kunnen ze weer risico’s nemen.
- Voorheen kon het bedrijf niet groeien. In de nieuwe situatie kan het weer risico’s nemen.
Ezelsbrug: Incongruentie voorkomen wanneer een organisatie of afdeling wordt genoemd
Als het gaat om activiteiten van een organisatie, bedrijf of afdeling, raak je al snel in de war met enkelvoud of meervoud. Zodra je in de war raakt, vraag jezelf dan af wie of wat iets doet. Als het antwoord “de organisatie”, “het bedrijf” of “de afdeling” is, dan weet je dat je het enkelvoud moet gebruiken.
Is het antwoord “de collega’s van de afdeling van het bedrijf”, maar heb je die collega’s nooit genoemd en heb je het steeds alleen over de afdeling? Gebruik ook dan het enkelvoud.
| Lastig te bepalen | Wie/wat … | Dus … |
|---|---|---|
| De afdeling van het bedrijf is innovatief. Ze heeft/hebben overwogen een nieuwe locatie te openen. | … is innovatief? De nieuwe afdeling. | De afdeling van het bedrijf is innovatief. Ze heeft overwogen een nieuwe locatie te openen. |
| De nieuwe afdeling is van start gegaan en doen hun/doet haar best de procedures te volgen. | … is van start gegaan? De nieuwe afdeling. | De nieuwe afdeling is van start gegaan en doet haar best de procedures te volgen. |
| Het bedrijf heeft medewerkers in dienst die aangeeft/aangeven dat de werkdruk hoog is. | … geven aan? De medewerkers. | Het bedrijf heeft medewerkers in dienst die aangeven dat de werkdruk hoog is. |
| Doordat de organisatie minder budget heeft, hebben/heeft ze besloten medewerkers te ontslaan. | … heeft minder budget? De organisatie. | Doordat de organisatie minder budget heeft, heeft ze besloten medewerkers te ontslaan. |
Congruentiefout in een lange zin
Waardoor ontstaan congruentiefouten in lange zinnen?
Een lange zin waarin je meerdere personen of groepen noemt, kan verwarrend zijn. Het klinkt misschien logisch om de persoonsvorm te laten corresponderen met het woord dat het er dichtst bij staat. Toch klopt dit niet altijd.
- De organisatie biedt ouderen een thuis en geven hun de mogelijkheid in groepsverband te ontbijten.
- De organisatie biedt ouderen een thuis en geeft hun de mogelijkheid in groepsverband te ontbijten.
- De managers moesten afstand doen van het bedrijf en besloot hun ontslag in te dienen.
- De managers moesten afstand doen van het bedrijf en besloten hun ontslag in te dienen.
Ezelsbrug: Fouten in congruentie voorkomen in een lange zin
Bij een lange zin waarin meerdere personen of zaken worden genoemd, kan het helpen de zin eerst hardop uit te spreken en deze op te splitsen in twee kortere zinnen.
| Lastig te bepalen | Makkelijk te bepalen | Dus … |
|---|---|---|
| Het bedrijf heeft veel werknemers al jaren in dienst en investeert/investeren daarom in loyaliteitsprogramma’s. | Het bedrijf heeft veel werknemers al jaren in dienst. Het bedrijf investeert daarom … | Het bedrijf heeft veel werknemers al jaren in dienst en investeert daarom in loyaliteitsprogramma’s. |
| De organisatie biedt ouderen een thuis en geeft/geven hun de mogelijkheid in groepsverband te ontbijten. | De groep biedt ouderen een thuis. De organisatie geeft hun … | De organisatie biedt ouderen een thuis en geeft hun de mogelijkheid in groepsverband te ontbijten. |
| De managers moesten afstand doen van het bedrijf en besloot/besloten hun ontslag in te dienen. | De managers moesten afstand doen van het bedrijf. De managers besloten… | De managers moesten afstand doen van het bedrijf en besloten hun ontslag in te dienen. |
Congruentiefout waarbij sprake is van inconsistentie
Is het “een aantal is” of “een aantal zijn”?
Taal evolueert en verandert. Het gebruik van “een aantal” is daar een goed voorbeeld van. “Een aantal” was oorspronkelijk alleen enkelvoud, maar kan nu zowel meervoud als enkelvoud zijn.
- Een aantal mensen zijn bevraagd.
- Een aantal mensen is bevraagd.
Beide opties zijn juist, maar wij kiezen we voor “een aantal is”. Dit wordt nooit fout gerekend, terwijl “een aantal zijn” door sommige mensen of instellingen wel wordt afgekeurd. Wat voor “een aantal” geldt, geldt ook voor bijvoorbeeld “een vijftal” of “een stel”. Ook daar kun je het best enkelvoud gebruiken.
Let op: het is in alle gevallen van belang dat je consequent bent in je keuze.
| Inconsistent | Goed |
|---|---|
| Een aantal respondenten hebben de enquête niet ingevuld. […] Een aantal medewerkers gaf hiervoor geen toestemming. | Een aantal respondenten heeft de enquête niet ingevuld. […] Een aantal medewerkers gaf hiervoor geen toestemming. |
| Een twintigtal geïnterviewden gaven feedback. […] Een drietal kinderen bleef in de klas. | Een twintigtal geïnterviewden gaven feedback. […] Een drietal kinderen bleven in de klas. |
Ezelsbrug: Inconsistentie voorkomen bij verzamelnamen
Twijfel je of je termen overal hetzelfde hebt geschreven? Met Ctrl + F vind je gemakkelijk alle keren dat je verzamelnamen hebt gebruikt terug. Door in de zoekbalk bijvoorbeeld “een aantal” te typen, kun je eenvoudig vinden op welke plaatsen je “een aantal” hebt gebruikt, en of je daarbij “is” of “zijn” hebt gebruikt.
Congruentiefouten in lastige gevallen
Zijn er uitzonderingen op de regels voor congruentie?
Bijna elke taalregel kent uitzonderingen. Dit geldt ook voor congruentieregels. Er zijn enkele lastige gevallen.
Congruentie met percentages
Is het onderwerp van een zin een percentage, dan gebruik je een enkelvoudige persoonsvorm, ook als het percentage naar een groep mensen verwijst.
- Van de respondenten zijn 10% het hiermee eens.
- Van de respondenten is 10% het hiermee eens.
- Drie procent van de cliënten geven aan het eten niet lekker te vinden.
- Drie procent van de cliënten geeft aan het eten niet lekker te vinden.
Congruentie met “en”
Als het onderwerp van de zin bestaat uit twee onderdelen met en, dan kan de persoonsvorm in het enkelvoud of meervoud komen te staan.
- De begeleider en de stagiair waren aanwezig.
- De begeleider en de stagiair was aanwezig.
- De interviewer en de geïnterviewde kwamen te laat.
- De interviewer en de geïnterviewde kwam te laat.
- In dit hotel verblijven een schrijver en een acteur.
- In dit hotel verblijft een schrijver en een acteur.
Congruentie met “niet alleen … maar ook …”
Is in een zin de constructie “niet alleen … maar ook …” het onderwerp in de zin, dan congrueert de persoonsvorm met het tekstgedeelte dat er het dichtst bij staat.
- Niet alleen de leerlingen, maar ook de conciërge reageerden verbaasd.
- Niet alleen de leerlingen, maar ook de conciërge reageerde verbaasd.
- Niet alleen haar moeder, maar ook haar grootouders vond dat ze naar school moest.
- Niet alleen haar moeder, maar ook haar grootouders vonden dat ze naar school moest.
Congruentie met “of”
Bestaat het onderwerp in een zin uit twee delen waar of tussen staat en zijn de delen enkelvoudig, dan moet je naar de betekenis van de zin kijken.
Als een keuze moet worden gemaakt, dan staat de persoonsvorm in het enkelvoud.
Deze zin stelt dat een van beiden ontslag moet nemen. Ze mogen niet allebei ontslag nemen. Er moet een keuze worden gemaakt.
Is er wel sprake van een keuzemogelijkheid, dan mag ook het meervoud worden gebruikt.
De directeur of de burgemeester gaan mee lunchen.
In deze zin mag ook de meervoudsvorm worden gebruikt, omdat het niet uitmaakt of een van hen of beiden mee gaan lunchen. Er hoeft geen keuze te worden gemaakt. Toch heeft in deze gevallen het enkelvoud de voorkeur.
Veelgestelde vragen
Citeer dit Scribbr-artikel
Als je naar deze bron wilt verwijzen, kun je de bronvermelding kopiëren of op “Citeer dit Scribbr-artikel” klikken om de bronvermelding automatisch toe te voegen aan onze gratis Bronnengenerator.
van Alst, B. (2024, 24 juni). Congruentiefouten herkennen: de groep mensen is of zijn?. Scribbr. Geraadpleegd op 10 maart 2025, van https://www.scribbr.nl/taalregels-schrijftips/congruentie/
