Zo maak je goede deelvragen in je scriptie | Met voorbeelden

Je deelvragen zijn subvragen van je hoofdvraag die helpen om je hoofdvraag stapsgewijs te beantwoorden. Meestal is een hoofdvraag te complex om in één keer te beantwoorden en daarom gebruik je deelvragen om stap voor stap tot het antwoord op de hoofdvraag te komen.

Het formuleren van de deelvragen geeft je ook een idee hoe je het onderzoek uiteindelijk moet aanpakken en bepaalt welke onderzoeksmethoden je gaat toepassen.

Je bedenkt je deelvragen op basis van je hoofdvraag en probleemanalyse. Je presenteert je deelvragen samen met je probleemstelling, doelstelling en hoofdvraag in je onderzoeksplan. Dit onderzoeksplan schrijf je als voorbereiding op je scriptie.

Wat zijn goede deelvragen?

De kenmerken van een goede deelvraag komen vrijwel geheel overeen met de kenmerken van een goede hoofdvraag. Maar je deelvragen moeten ook nog een aantal andere kenmerken hebben:

• Minder complex dan de hoofdvraag (i.e., direct te begrijpen);
• Niet twee type onderzoeksvragen in één;
• Relevant voor de beantwoording van je hoofdvraag.

Daarnaast is het belangrijk dat je deelvragen:

• Niet met elkaar overlappen;
• Gepresenteerd worden in een logische volgorde;
• Uitputtend zijn (i.e., het antwoord op de hoofdvraag moet volledig worden gedekt door alle deelvragen);
• Minimaal één of twee beschrijvende of vergelijkende deelvragen bevatten.

Bij de formulering van je deelvragen is het goed om jezelf de volgende vragen te stellen:

• Welke begrippen moet ik eerst definiëren voordat ik een antwoord kan geven op de hoofdvraag?
• Welke theorieën, gebeurtenissen, situaties, personen of bedrijven/organisaties moeten eerst worden uitgelegd voordat ik een antwoord kan geven op de hoofdvraag?
• Welke informatie heb ik nog meer nodig voordat ik de hoofdvraag kan beantwoorden?
• Zijn de deelvragen op zichzelf te begrijpen?
• Volgen de deelvragen logisch op elkaar en leiden ze tot de hoofdvraag?
• Dekken de deelvragen het antwoord op de hoofdvraag volledig?

Hoeveel deelvragen moet je opstellen?

Er is geen vast aantal deelvragen dat je moet opstellen. Wel is het zo dat hoe complexer je onderwerp is, hoe meer deelvragen je nodig zult hebben. Probeer je te beperken tot 4 à 5 deelvragen.

Voorbeeld hoofdvraag en deelvragen

Hypothesen in plaats van deelvragen

In plaats van deelvragen kun je ook werken met hypothesen. Hypothesen zijn voorlopige stellingen die je in je scriptie gaat toetsen. Je stelt hypothesen op in plaats van deelvragen als je een toetsend onderzoek uitvoert waarin je een bepaald effect wilt toetsen.

Veelgestelde vragen over goede deelvragen

Wat is een deelvraag?

Deelvragen zijn de subvragen van je hoofdvraag. Vaak kun je de officiële onderzoeksvraag van je scriptie of onderzoek niet in één keer beantwoorden. Daarom gebruik je deelvragen die zich op een kleiner deel van je onderzoeksvraag focussen.

De antwoorden op al je deelvragen leiden tot de beantwoording van je hoofdvraag.

Hoeveel deelvragen moet je opstellen?

Er is geen vast aantal deelvragen dat je moet opstellen. Wel is het zo dat hoe complexer je onderwerp is, hoe meer deelvragen je nodig zult hebben. Probeer je te beperken tot 4 à 5 deelvragen.

Als je er (veel) meer nodig hebt, moet je wellicht je hoofdvraag vereenvoudigen of beter afbakenen.

Moeten mijn hoofd- en deelvragen dezelfde soort vragen zijn?

Nee, je kunt meerdere type onderzoeksvragen formuleren om antwoord te krijgen op je hoofdvraag. Het is van belang dat je deelvragen helpen je hoofdvraag te beantwoorden en dat je in staat bent om het benodigde onderzoek hiervoor te verrichten. 

Op basis hiervan bepaal je welk soort onderzoeksvragen je moet stellen om je hoofdvraag te beantwoorden.

Mag ik mijn deelvragen herhalen in de conclusie?

Je mag je deelvragen niet letterlijk herhalen in de conclusie, omdat je conclusie dan lang en onoverzichtelijk wordt. In dit hoofdstuk richt je je voornamelijk op de hoofdvraag. Eventueel kun je kort verwijzen naar de antwoorden op de deelvragen.

Je deelvragen beantwoord je (afhankelijk van je onderzoeksmethode) in het theoretisch kader of in de resultatensectie.

Wat doe ik met opvallende resultaten die niet relevant zijn voor deelvragen, -hypotheses of de hoofdvraag?

Opvallende resultaten die niets te maken hebben met je onderzoeksvraag zou je kunnen bespreken in je discussie. Misschien heeft een bepaalde beperking van jouw onderzoek wel geleid tot deze uitkomsten of is er vervolgonderzoek nodig om meer inzicht te krijgen in die resultaten.