Contradictio in terminis | Betekenis & Voorbeeld

Met een contradictio in terminis worden uitspraken bedoeld waarbij de gebruikte woorden met elkaar in tegenspraak zijn. Vaak wordt een dergelijke constructie bewust gebruikt door de spreker of schrijver om ironie uit te drukken of een mening te geven.

Bekend voorbeeld Uitleg
Eerlijke politicus Ironische manier om aan te geven dat politici doorgaans niet als eerlijk worden gezien.
Humane oorlog Een oorlog is per definitie niet humaan, dus deze woorden zijn met elkaar in tegenspraak.
Duitse humor Ironische manier om aan te geven dat Duitsers over het algemeen niet als humoristisch worden bestempeld.

Probeer de gratis Scribbr Spellingscontrole

Contradictio in terminis vs paradox vs oxymoron

Een contradictio in terminis is sterk verwant aan twee andere stijlfiguren: de paradox en de oxymoron. Toch zijn er subtiele verschillen.

Stijlfiguur Definitie Bekend voorbeeld
Contradictio in terminis Verbinding van twee termen die elkaar tegenspreken, vaak bewust zo gebruikt om ironie of een mening over te brengen. Gulle Nederlander (Nederlanders zijn doorgaans niet gul)
Paradox Uitspraak waarvan onderdelen elkaar op het eerste gezicht lijken tegen te spreken. Er is maar één ding zeker in het leven en dat is dat niets zeker is
Oxymoron Verbinding van twee woorden met tegengestelde betekenis die alleen in figuurlijke zin kan kloppen. Oorverdovende stilte

Andere stijlfiguren

Andere bekende stijlfiguren zijn:

A-E F-Z

Andere interessante taalartikelen

Op zoek naar meer artikelen over definities, afkortingen, veelgemaakte fouten en stijlfiguren? Bekijk dan ook eens onderstaande artikelen met uitleg, voorbeelden en oefeningen!

Veelgestelde vragen over de contradictio in terminis

Wat is een contradictio in terminus?

Contradictio in terminus is de verkeerde spelling van contradictio in terminis. Dit stijlfiguur bestaat uit een verbinding van twee woorden die onmogelijk is. Vaak wordt een contradictio in terminis bewust gebruikt om ironie over te brengen.

  • Een humane oorlog (oorlogen zijn nooit humaan)
  • Duitse humor (ironisch bedoeld: Duitsers staan niet bekend om hun gevoel voor humor)
Is een contradictio in terminis een stijlfout?

Over het algemeen genomen wordt een contradictio in terminis gezien als stijlfiguur en niet als stijlfout, omdat sprekers en schrijvers er vaak bewust gebruik van maken. Een doel van dit stijlfiguur is het overbrengen van ironie.

Voor academische teksten, zoals een scriptie, wordt het gebruik van een contradictio in terminis doorgaans afgeraden, maar het stijlfiguur is populair onder schrijvers van opinieartikelen. Ook wordt het stijlfiguur vaak gebruikt in alledaagse gesprekken.

Citeer dit Scribbr-artikel

Als je naar deze bron wilt verwijzen, kun je de bronvermelding kopiëren of op “Citeer dit Scribbr-artikel” klikken om de bronvermelding automatisch toe te voegen aan onze gratis Bronnengenerator.

Merkus, J. (2023, 21 augustus). Contradictio in terminis | Betekenis & Voorbeeld. Scribbr. Geraadpleegd op 3 december 2024, van https://www.scribbr.nl/retorica/contradictio-in-terminis/

Wat vind jij van dit artikel?
Julia Merkus

Julia heeft onder andere een bachelor in Nederlandse Taal en Cultuur en twee masters in Linguistics en Taal- en Spraakpathologie. Na enkele jaren als editor, onderzoeker en docent schrijft ze nu artikelen over scripties, taalkunde, methodologie en statistiek om studenten te helpen.