Juridische Leidraad: (Bijdragen) uit boeken & overige documenten

In dit artikel worden de nieuwste richtlijnen uit de Leidraad voor juridische auteurs (2022) besproken. In het geval van (bijdragen uit) boeken, bundels, rapporten en niet-uitgegeven teksten zijn deze gelijk aan die uit 2019.

De verkorte verwijzing naar een boek (in de voetnoot) bestaat uit de achternaam van de auteur, het jaartal van publicatie en eventueel een paginanummer of onderdeelnummer.

In de literatuurlijst bestaat de bronvermelding uit de verkorte verwijzing (dikgedrukt, maar zonder afsluitende punt en paginanummer) en op de volgende regel de volledige verwijzing.

Die volledige verwijzing bevat volgens de Leidraad voor juridische auteurs de initialen en achternaam van de auteur, de titel en subtitel van het boek (cursief, regulier hoofdlettergebruik), eventueel een serienaam en -nummer (tussen haakjes), de plaatsnaam, de naam van de uitgever, en het jaartal.

Format voetnoot Nummer voetnoot. Achternaam Auteur Jaartal, p. Paginanummer.
Format literatuurlijst Verkorte verwijzing [zonder punt en paginanummer]
Initialen Auteur. Achternaam Auteur, Titel boek. Subtitel (Serienaam en -nummer), Plaats van uitgave: Uitgever Jaartal.
Voorbeeld literatuurlijst Zonnenberg 2019
L.H.M. Zonnenberg, Het verrekenbeding (Recht en praktijk – Personen- en familierecht, deel 1), Deventer: Wolters Kluwer 2019.

Boek met meerdere auteurs, redacteurs of bewerkers

Bij een boek met meerdere auteurs, redacteurs of bewerkers houd je de volgorde op het titelblad aan. Een boek van Macamo, De Graaf en St. Fleur vind je bijvoorbeeld onder de ‘M’ van ‘Macamo’.

Bij twee of drie auteurs

Bij een verkorte verwijzing of bronvermelding voor een boek met twee of drie auteurs, wordt een ampersand (&-teken) voor de achternaam van de laatste auteur geplaatst.

Voorbeeld: Verwijzen naar boeken met twee auteurs
Fase & Van Drongelen 2004
W.J.P.M. Fase & J. van Drongelen, CAO-recht. Het recht met betrekking tot CAO’s en de verbindend-verklaring en onverbindend-verklaring van bepalingen ervan, Deventer: Wolters Kluwer 2004.

Bij vier of meer auteurs

Bij vier of meer auteurs noem je alleen de achternaam van de eerste auteur, gevolgd door ‘e.a.’ (en anderen).

Voorbeeld: Verwijzen naar boeken met vier of meer auteurs
Weijling e.a. 2021
K.F.A.M. Weijling e.a., Praktijkgids Arbeidsrecht bij de overheid, Deventer: Wolters Kluwer 2021.

Latere bewerkingen

Als een boek bewerkt is en je naar de bewerkte uitgave wilt verwijzen, vermeld je eerst de achternaam van de oorspronkelijke auteur, gevolgd door een schuine streep (/) en de achternaam van de bewerker.

De bronvermelding voor de bewerking van een handboek van Rood-de Boer door Verburg ziet er dan als volgt uit:

Voorbeeld: Verwijzen naar latere bewerkingen
Rood-de Boer/Verburg 2013
L.G. Verburg, Rood’s Wet op de ondernemingsraden, Deventer: Wolters Kluwer 2013.

Ontvang feedback op taal, structuur, lay-out en bronvermelding

Professionele Scribbr-editors kijken je scriptie na op:

  • Academisch taalgebruik
  • Onduidelijke zinnen
  • Grammaticale fouten
  • Interpunctie
  • Verboden woorden

Bekijk het voorbeeld

Verwijzing naar bijdrage uit (verzamel)bundel of boek

Als je wilt verwijzen naar een bijdrage uit een bundel, vermeld je de naam van de auteur van de individuele bijdrage. Als je daarentegen wilt verwijzen naar een gehele verzamelbundel, dan verwijs je wel naar de redacteur van de bundel.

De bronvermelding voor een bijdrage uit een bundel bevat naast de initialen en achternaam van de auteur ook de titel van de bijdrage, de initialen en achternaam van de redacteur, de afkorting ‘red.’ tussen haakjes, de titel en eventuele subtitel van de bundel (cursief), de plaats van uitgave, de naam van de uitgever, het jaartal en het paginabereik van de geciteerde bijdrage.

Verwijzen naar een bijdrage uit een bundel
Format voetnoot Nummer voetnoot. Achternaam Auteur Jaartal, p. Paginanummer.
Format literatuurlijst Verkorte verwijzing [zonder punt en paginanummer]
Initialen Auteur. Achternaam Auteur, ‘Titel bijdrage’, in: Initialen Redacteur. Achternaam Redacteur (red.), Titel bundel. Subtitel bundel, Plaats van uitgave: Uitgever Jaartal, p. Paginabereik.
Voorbeeld literatuurlijst Diepenbach 2018
M. Diepenbach, ‘Het recht op collectieve actie’, in: J.H. Bennaars e.a. (red.), De werknemerachtige in het sociaal recht. Een verkenning, Deventer: Wolters Kluwer 2018, p. 141-154.
Verwijzen naar gehele bundel
Format voetnoot Nummer voetnoot. Achternaam Redacteur Jaartal.
Format literatuurlijst Verkorte verwijzing [zonder punt]
Initialen Redacteur. Achternaam Redacteur (red.), Titel bundel. Subtitel bundel, Plaats van uitgave: Uitgever Jaartal.
Voorbeeld literatuurlijst Bennaars e.a. 2018
Bennaars e.a. (red.), De werknemerachtige in het sociaal recht. Een verkenning, Deventer: Wolters Kluwer 2018.

Als er alleen auteursnamen worden genoemd op de titelpagina, dan vermeld je die namen in plaats van de redacteursnamen. De afkorting ‘red.’ laat je dan weg.

Als een bundel meerdere keren voorkomt in de literatuurlijst, bijvoorbeeld als je zowel naar de gehele bundel verwijst als naar losse bijdragen uit die bundel, dan hoef je alleen bij de verwijzing naar de gehele bundel alle bibliografische gegevens te vermelden. Bij bronvermeldingen voor bijdragen uit de bundel laat je de titel van de bundel weg.

Voorbeeld: Meerdere verwijzingen naar dezelfde bundel
Stel je verwijst zowel naar de gehele bundel van Heerma van Voss en Bouwens als naar de bijdrage van Jacobs-de Klerk uit dezelfde bundel. Dan zien de bronvermeldingen er als volgt uit:

Heerma van Voss & Bouwens (red.) 2007
G.J.J. Heerma van Voss & W.H.A.C.M. Bouwens (red.), De zieke werknemer (Monografieën sociaal recht, deel 16), Deventer: Wolters Kluwer 2007.

Jacobs-de Klerk 2007
C.C.A.M. Jacobs-de Klerk, ‘Dwingend recht en goed werkgeverschap’, in: Heerma van Voss & Bouwens 2007, p. 57 – 98.

Verwijzing naar vertaalde werken

Als je wilt verwijzen naar een werk dat vertaald is, dan voeg je het oorspronkelijke jaar van uitgave toe aan de verkorte verwijzing. Ook vermeld je in de volledige bronvermelding de originele titel, het oorspronkelijke jaar van publicatie en de naam van de vertaler. In beide gevallen zet je die informatie tussen haakjes.

Voorbeeld: Verwijzen naar vertaalde werken
Haidar (1973) 2020
S.A. Haidar, Over gerechtigheid, Meppel: Boom 2020 (On Justice 1973, vertaald door T. Szabo).

Verwijzing naar rapporten, scripties, niet-uitgegeven teksten en bronnen zonder auteur

Voor rapporten, scripties of niet-uitgegeven teksten hanteer je hetzelfde format als voor boeken. Eventueel kun je tussen haakjes extra informatie toevoegen over het type publicatie. Als de bron geen auteur heeft, dan gebruik je de (verkorte) titel op de auteursplaats (schuingedrukt). Dit is vaak het geval bij rapporten.

Verwijzen naar rapporten
Rapport toekomst zorgstelsel 2020
Rapport over de toekomst van het Nederlands zorgstelsel, bijlage bij Kamerstukken II 2017/18, 38162, 12.

Ontvang feedback op taal, structuur, lay-out en bronvermelding

Professionele Scribbr-editors kijken je scriptie na op:

  • Academisch taalgebruik
  • Onduidelijke zinnen
  • Grammaticale fouten
  • Interpunctie
  • Verboden woorden

Bekijk het voorbeeld

Toevoeging van extra informatie aan bronvermelding

Naast de eventuele toevoeging van de serienaam en het serienummer, mag je ook informatie over de bijdrage van een andere auteur en gegevens over de uitgave opnemen in de bronvermelding:

  • Na de auteursnamen: (met medewerking van …) of (met voorwoord van …).
  • Na het jaartal: (ongepubliceerd) of (beperkte oplage) of (inzage: …).
  • Na de titel:
    • (serienaam en -nummer) bij een boek dat deel uitmaakt van een serie
    • (ter ere van wie of ter gelegenheid waarvan de bundel is uitgegeven) bij een feestbundel.
    • (oratie of diss. Plaats van de universiteit) bij een oratie of dissertatie.
Voorbeelden: Toevoegingen aan bronvermeldingen
  • Caballero 2021
    A.F. Caballero (met medewerking van S. Franco), De relatie tussen collectieve arbeidsvoorwaarden en individuele contractsvrijheid, Weert: Celsus 2021 (ongepubliceerd).
  • Wijntjens 2021
    L. Wijntjens, Als ik nu sorry zeg, beken ik dan schuld? Over het aanbieden van excuses in de civiele procedure en de medische tuchtprocedure (diss. Tilburg), Den Haag: Boom juridisch 2021.

Veelgestelde vragen

Hoe verwijs ik volgens de Juridische Leidraad naar bronnen zonder auteurs?

Als de auteur van een bron onbekend is, vermeld je de titel op de plaats van de auteursnaam. Dit geldt zowel voor de verkorte verwijzing in de voetnoot als voor de volledige bronvermelding in de literatuurlijst. In tegenstelling tot de auteursnaam wordt de titel gecursiveerd.

Een bron zonder auteur wordt alfabetisch gesorteerd op basis van de titel.

Voorbeeld: Verwijzing naar een bron zonder auteur
Het recht van de sterkste 2021, p. 21
Het recht van de sterkste, Apeldoorn: Spinhuis 2021.
Hoe verwijs ik volgens de Juridische Leidraad naar rapporten, scripties en niet-uitgegeven teksten?

Je gebruikt voor rapporten, scripties en niet-uitgegeven teksten hetzelfde voetnoot– en bronvermeldingsformat als voor boeken. Eventueel voeg je tussen haakjes extra informatie toe over het publicatietype. Indien de bron geen auteur heeft, vermeld je de titel op de auteursplaats.

Verwijzing naar rapport
Rapport toekomst zorgstelsel 2020
Rapport over de toekomst van het Nederlands zorgstelsel, bijlage bij Kamerstukken II 2017/18, 38162, 12.
Hoe verwijs ik volgens de Juridische Leidraad naar vertaalde werken?

Bij een verwijzing naar een vertaald werk voeg je het oorspronkelijke publicatiejaar toe aan de voetnoot. Bovendien neem je de originele titel, het oorspronkelijke publicatiejaar en de naam van de vertaler op in de bronvermelding in de literatuurlijst. De informatie staat in beide gevallen tussen haakjes.

Voorbeeld: Verwijzing naar een vertaling
Haidar (1973) 2020
S.A. Haidar, Over gerechtigheid, Meppel: Boom 2020 (On Justice 1973, vertaald door T. Szabo).
Hoe verwijs ik volgens de Juridische Leidraad naar een bijdrage uit een boek of bundel?

De bronvermelding in de literatuurlijst voor een bijdrage uit een boek of bundel bevat de initialen en achternaam van de auteur, de initialen en achternaam van de redacteur, de afkorting ‘red’ (tussen haakjes), de titel en eventuele subtitel (cursief), de plaats van uitgave, de uitgever, het jaartal en het paginabereik van de bijdrage.

Lagerhand 2019
K.T Lagerhand, ‘Het recht van spreken’, in: A.R. Bernts e.a. (red.), Spreekrecht voor nabestaanden. Een evaluatie, Apeldoorn: Spinhuis 2019, p. 111-134.
Hoe verwijs ik volgens de Juridische Leidraad naar een latere bewerking van een boek?

Om naar een latere bewerking van een boek te verwijzen, noem je de achternaam van de oorspronkelijke auteur, gevolgd door een schuine streep (/) en de achternaam van degene die het boek bewerkt heeft.

Voorbeeld: Voetnoot voor een latere bewerking van een boek
Kamerling-te Pas/Konings 2021

Dit zou een verwijzing zijn voor de bewerking van een boek van Kamerling-te Pas door Konings.

Hoe verwijs ik volgens de Juridische Leidraad naar een bron met meerdere auteurs?

Bij een boek of tijdschrift met meerdere auteurs plaats je de auteursnamen in dezelfde volgorde als op het titelblad. Bij twee of drie auteurs plaats je een ampersand (&) voor de achternaam van de laatste auteur, zowel in de voetnoot als in de volledige bronvermelding.

Voorbeeld: Verwijzen naar een bron met twee of drie auteurs
  • Namutebi & Wassink 2021
  • Karper, De Man & Sjöberg 2020

Bij vier of meer auteurs vermeld je alleen de eerste auteursnaam, gevolgd door ‘e.a’ (wat ‘en anderen betekent). Dit doe je ook zowel in de voetnoot als in de literatuurlijst.

Verwijzen naar een bron met vier of meer auteurs
Jones e.a.

Citeer dit Scribbr-artikel

Als je naar deze bron wilt verwijzen, kun je de bronvermelding kopiëren of op “Citeer dit Scribbr-artikel” klikken om de bronvermelding automatisch toe te voegen aan onze gratis Bronnengenerator.

Merkus, J. (2023, 26 juli). Juridische Leidraad: (Bijdragen) uit boeken & overige documenten. Scribbr. Geraadpleegd op 18 november 2024, van https://www.scribbr.nl/leidraad-voor-juridische-auteurs/boeken/

Wat vind jij van dit artikel?
Julia Merkus

Julia heeft onder andere een bachelor in Nederlandse Taal en Cultuur en twee masters in Linguistics en Taal- en Spraakpathologie. Na enkele jaren als editor, onderzoeker en docent schrijft ze nu artikelen over scripties, taalkunde, methodologie en statistiek om studenten te helpen.