Gepubliceerd op
28 oktober 2022
door
Julia Merkus.
Bijgewerkt op
10 april 2024.
Tenminste wordt gebruikt als je “in ieder geval” of “althans” bedoelt. Je schrijft ten minste als je “minimaal”, “minstens” of “op z’n minst” bedoelt.
Voorbeelden: Tenminste in een zin
Voorbeelden: Ten minste in een zin
Ik heb mijn scriptie nog niet af, maar ik heb vandaag tenminste iets gedaan.
Ik wil ten minste drie Bossche bollen eten als we in Den Bosch zijn.
Vanavond wordt gezellig! Tenminste, als je van verrassingen houdt.
Ik heb ten minste 300 euro aan kleding uitgegeven deze maand.
Ik ben niet lang, maar ik ben tenminste snel.
Je moet ten minste een hbo-studie hebben afgerond voor deze functie.
Als je “tenminste” aan elkaar spelt, heeft het woord een figuurlijke betekenis, terwijl “ten minste” met spatie een letterlijke betekenis heeft. Dit geldt ook voor woorden als tenslotte en ten slotte, en teneinde en ten einde.
Gepubliceerd op
28 oktober 2022
door
Julia Merkus.
Bijgewerkt op
10 april 2024.
Een contaminatie is een onjuiste combinatie of verhaspeling van twee woorden of woordgroepen die vaak op elkaar lijken in betekenis of gebruik.
Vaak worden de verhaspelde vormen structureel, door een grote groep, en gedurende een lange periode gebruikt. Dit kan leiden tot inburgering of acceptatie van de vorm als standaardtaal.
Ook worden contaminaties soms bewust gebruikt in spreektaal of informele teksten, bijvoorbeeld als grapje.
Voorbeelden: Contaminaties
De mentor sprak met de klas over de examenantwoorden die rondcirculeren.
Het is “rondgaan” of “circuleren”, maar niet “rondcirculeren”.
Amina irriteert zich aan de muziek van de buren.
Het is “irriteren” of “zich ergeren”, maar niet “zich irriteren”.
Lars kan nogal scherp uit de bocht komen.
Het is “scherp uit de hoek komen” of “uit de bocht vliegen”, maar niet “scherp uit de bocht komen”.
Ik ben niet verrast. Mark is tenslotte altijd te laat.
Eerst is het spannend, dan wordt het leuk en ten slotte wil je niet meer weg.
Als je “tenslotte” aan elkaar spelt, heeft het woord een figuurlijke betekenis, terwijl “ten slotte” met spatie een letterlijke betekenis heeft. Dit geldt ook voor woorden als tenminste en ten minste, en teneinde en ten einde.
Gepubliceerd op
28 oktober 2022
door
Julia Merkus.
Bijgewerkt op
10 april 2024.
Naar aanleiding van is een vaste woordgroep die “als gevolg van” betekent. Na aanleiding van is een verkeerd gespelde variant op deze vaste constructie.
In de praktijk wordt vaak de verkeerde vorm met na in plaats van naar gebruikt. Deze verwarring wordt mogelijk veroorzaakt doordat mensen de “r” niet duidelijk uitspreken.
Voorbeelden: Naar aanleiding van in een zinIk stuur deze brief naar aanleiding van de vacature op uw website.
Naar aanleiding van het incident op school kregen ouders een oproep voor een ouderavond.
Ik heb naar aanleiding van je presentatie geen vragen.
Gepubliceerd op
28 oktober 2022
door
Julia Merkus.
Bijgewerkt op
10 april 2024.
Tekort is een zelfstandig naamwoord dat “een gebrek” betekent. Te kort, met spatie, betekent “niet lang genoeg” of “te weinig”.
Als “tekort” onderdeel uitmaakt van de werkwoorden tekortschieten, tekortdoen en tekortkomen, schrijf je het ook aan elkaar. Dat geldt ook voor samenstellingen met “tekort” (e.g., vitaminetekort).
Voorbeelden: Tekort in een zin
Voorbeelden: Te kort in een zin
Er is een tekort aan mondmaskers door de coronapandemie.
Mijn broeken zijn veel te kort doordat ik ze te heet gewassen heb.
Ik kwam als kind niks tekort.
Onze tijd samen was veel te kort.
Er is een docententekort op scholen.
Er zijn docenten te kort op middelbare scholen.
Let opWoorden als “teveel en te veel” en “tegoed en te goed” gedragen zich op dezelfde manier. Als je het zelfstandig naamwoord wilt gebruiken, kies je de vorm zonder spatie. In andere gevallen kies je de vorm met spatie.
Gepubliceerd op
28 oktober 2022
door
Julia Merkus.
Bijgewerkt op
10 april 2024.
Een tautologie is een combinatie van woorden die hetzelfde betekenen. Vaak gaat het om synoniemen die elkaar kunnen vervangen, waardoor je iets dubbelop zegt. Een tautologie kan een stijlfiguur of stijlfout zijn, afhankelijk van de inburgering of verstening van de gebruikte combinatie.
In de meeste gevallen gaat het om een combinatie van twee woorden van dezelfde woordsoort (bijvoorbeeld twee bijvoeglijk naamwoorden of twee voegwoorden).
Voorbeelden: Tautologie
Ik heb een paracetamol genomen, maar ik merk er echter nog niets van.
Gepubliceerd op
28 oktober 2022
door
Julia Merkus.
Bijgewerkt op
10 april 2024.
Teveel is een zelfstandig naamwoord dat “een overschot” betekent. Het wordt voorafgegaan door een lidwoord (een teveel, het teveel). Te veel, met spatie, betekent “een te groot aantal” of “meer dan nodig/gewenst”.
Om te bepalen of je “teveel” of “te veel” moet gebruiken, kun je het proberen te vervangen door “te weinig”. Als “te weinig” ook in de zin past, heb je de vorm met spatie nodig.
Voorbeelden: Teveel in een zin
Voorbeelden: Te veel in een zin
Er is een teveel aan rode bloedcellen in zijn bloed.
Er zijn te veel rode bloedcellen in zijn bloed.
Het teveel aan salaris mocht Liz houden.
Liz kreeg te veel salaris gestort.
Hij had een teveel aan alcohol in zijn bloed.
Hij had te veel alcohol gedronken.
Let opWoorden als “tekort en te kort” en “tegoed en te goed” gedragen zich op dezelfde manier. Als je het zelfstandig naamwoord wilt gebruiken, kies je de vorm zonder spatie. In andere gevallen kies je de vorm met spatie.
Gepubliceerd op
28 oktober 2022
door
Julia Merkus.
Bijgewerkt op
10 april 2024.
Verrassen betekent “iemand onverwacht met iets overvallen”, meestal in positieve zin. Het kan ook “betrappen” betekenen. Verassen betekent “tot as maken” of “cremeren”.
Voorbeelden: Verrassen / verrassing in een zin
Voorbeelden: Verassen / verassing in een zin
Mijn vrienden hadden als verrassing een surpriseparty georganiseerd.
Een paar weken na de verassing van een lichaam kan de as worden opgehaald.
De inbrekers werden onaangenaam verrast toen de bewoner thuis bleek te zijn.
Een verassing kost veel energie, vanwege het gebruik van een grote oven.
Ik hou niet van verrassingen!
Bij een verassing wordt het lichaam gecremeerd.
Let opVerassen en verassing zijn ongewone woorden die niet veel gebruikt worden. Bij verbranding van het lichaam na een overlijden spreek je in principe altijd van cremeren.
Een zelfstandig naamwoord verwijst naar een persoon, ding, concept of plaats. De meeste zinnen bevatten minimaal één zelfstandig naamwoord of voornaamwoord. Ze worden vaak voorafgegaan door een lidwoord (de, het of een), maar niet altijd.
Voorbeelden: Zelfstandig naamwoorden in een zinDe hond rende heel snel.
Januari is mijn favoriete maand.
Docenten benadrukken het belang van correcte grammatica.
Het zelfstandig naamwoord is een van de meest belangrijke woordsoorten in het Nederlands. Andere belangrijke woordsoorten zijn werkwoorden, voornaamwoorden, voorzetsels, lidwoorden, bijvoeglijk naamwoorden, bijwoorden, voegwoorden, telwoorden en tussenwerpsels.
Gepubliceerd op
21 september 2022
door
Julia Merkus.
Bijgewerkt op
10 april 2024.
Vice versa is een bijwoord uit het Latijn dat “omgekeerd”, “andersom”, “heen en terug” of “over en weer” kan betekenen. Je kunt het letterlijk vertalen met “nadat de beurt is omgedraaid”.
Je gebruikt vice versa om aan te geven dat iets ook waar is als je de volgorde omdraait. In de zin “we moeten onze buren respecteren, en vice versa” wordt aangegeven dat de buren gerespecteerd moeten worden, maar dat zij ook respect moeten tonen.
Voorbeelden: Vice versa in een zinSam heeft een hekel aan haar collega, en vice versa.
Als ik ontspannen ben, heb ik zin om te sporten en vice versa.
We kunnen naar de bioscoop gaan en dan gaan eten, of vice versa.
Alle katten zijn dieren, maar niet vice versa.
We gingen van Nijmegen naar Amsterdam vice versa.
Vice versa wordt uitgesproken als [vie-ze ver-zaa] met de klemtoon op [ver]. In veel gevallen wordt het afgekort tot v.v. De term is afkomstig uit het Latijn (net als ad nauseam, mea culpa, ad hoc, de facto en a priori) en wordt al honderden jaren gebruikt in het Nederlands. Daarom hoef je dit leenwoord niet te cursiveren.
