Wat is ChatGPT? | Alles wat je moet weten
ChatGPT is een chatbot op basis van kunstmatige intelligentie (KI of AI). De tool werkt zoals iedere andere chatbot: gebruikers typen teksten in de vorm van prompts en de tool antwoordt met een eigen tekst. Wat ChatGPT zo uniek maakt is hoe vloeiend, uitgebreid en menselijk klinkend de antwoorden zijn, evenals het grote aantal onderwerpen dat de tool kan bespreken.
ChatGPT is in november 2022 gelanceerd door het bedrijf OpenAI. De AI tool is momenteel gratis te gebruiken, maar is initieel uitgegeven als een research preview, dus het gebruik ervan is misschien niet voor altijd gratis.
De tool kan worden gebruikt voor een breed scala aan taken, waaronder schrijven, brainstormen, onderzoek doen, coderen en feedback geven op een bestaande tekst. Het vermogen van ChatGPT om snel grote hoeveelheden overtuigende tekst te genereren heeft belangrijke implicaties op verschillende gebieden, zoals de academische wereld, het bedrijfsleven, de politiek en het internet.
Hoe werkt ChatGPT?
ChatGPT is een deep learning-model dat getraind is op basis van een zeer grote dataset van honderden miljarden woorden uit allerlei uiteenlopende bronnen (zoals boeken en internetpagina’s). Op basis van deze training produceert de tool tekst door te voorspellen welke woorden in een bepaalde context zullen volgen. ChatGPT is dus een soort hypergeavanceerde versie van een tool die tekst kan voorspellen.
Er zijn een aantal belangrijke sleuteltermen die je kunnen helpen om de werking van ChatGPT te begrijpen:
- Natuurlijke taalverwerking (natural language processing, NLP) is het gebied gewijd aan het bestuderen van de interactie van computers met menselijke taal.
- Neurale netwerken zijn computersystemen die zijn ontworpen om hersenstructuren te imiteren in een poging om mensachtige intelligentie te genereren.
- Grote taalmodellen (large language models, LLMs) zijn een soort neurale netwerken die op basis van grote hoeveelheden tekst worden getraind zodat zij de menselijke taal kunnen produceren.
- Generative pre-trained transformers (GPTs) zijn een specifiek type LLM die momenteel de populairste en meest geavanceerde benadering van de menselijke taal vormen. GPT-3.5 en GPT-4 zijn de specifieke modellen die in ChatGPT worden gebruikt.
- Reinforcement learning from human feedback (RLHF) is de trainingsmethode die wordt gebruikt om de GPT-modellen te verfijnen voor gebruik in ChatGPT. Hierbij wordt het model “beloond” voor het geven van passende antwoorden (i.e., antwoorden die vloeiend, relevant en feitelijk correct zijn en geen beledigend taalgebruik bevatten).
In wezen zijn de antwoorden van ChatGPT gebaseerd op het voorspellen van de meest natuurlijke antwoorden op prompts, op basis van grote hoeveelheden tekst waarop het model is getraind, met daarbovenop een beloningssysteem om nuttige antwoorden aan te moedigen en ongepaste antwoorden te ontmoedigen.
ChatGPT gebruiken
Je kunt ChatGPT zelf proberen door deze link te volgen. Je moet je eerst aanmelden voor een account, maar dit is momenteel gratis. De prompts die je invoert kunnen worden gebruikt om toekomstige GPT-modellen te trainen en verfijnen, dus wees voorzichtig met het delen van gevoelige informatie in je chats.
Er is ook een premium versie van ChatGPT beschikbaar voor een maandelijks bedrag. Deze versie draait op GPT-4 in plaats van GPT-3.5, dus zal waarschijnlijk beter presteren en minder fouten maken.
Door de geavanceerde taalmogelijkheden heeft ChatGPT een breed scala aan gebruiksmogelijkheden, van het verkennen en onderzoeken van onderwerpen voor het schrijven van je essay tot het laten helpen met coderen. Enkele voorbeelden staan in de tabbladen hieronder. Probeer ChatGPT ook zelf uit om te zien wat de tool kan doen!
ChatGPT: Hier is een eenvoudig Python-programma dat de som van alle getallen van 1 tot N berekent, waarbij N wordt ingevoerd door de gebruiker:
In dit programma vraagt de input()-functie de gebruiker om een getal in te voeren dat wordt opgeslagen als een geheel getal in de variabele N. Vervolgens initialiseert het programma de variabelen som en teller tot respectievelijk 0 en 1.
De while-lus loopt door totdat teller gelijk is aan N. Binnen de lus wordt de waarde van teller bij som opgeteld en wordt teller met 1 verhoogd bij elke iteratie van de lus. Uiteindelijk wordt de print()-functie gebruikt om de som van alle getallen van 1 tot N af te drukken.
ChatGPT:
- Hoe beïnvloeden sociale media de politieke meningsvorming van jongvolwassenen?
- Welke soorten berichten op sociale media hebben de grootste invloed op de politieke meningsvorming van gebruikers?
- In hoeverre zijn politieke desinformatiecampagnes op sociale media van invloed op de politieke meningsvorming van burgers?
Veronique: Ontwikkel op basis van de tweede onderzoeksvraag drie deelvragen over het onderwerp polarisatie in de Nederlandse politiek.
- Bouw mijn wetenschappelijke methode, kwalitatieve discoursanalyse, in elke vraag in.
- Neem in elke vraag de term “filterbubbel” op.
ChatGPT: Onderzoeksvraag: In hoeverre beïnvloedt de selectieve blootstelling aan politieke informatie op sociale media de politieke polarisatie in de Nederlandse politiek?
- Op welke manier creëren sociale media filterbubbels voor politieke informatie en hoe draagt dit bij aan de politieke polarisatie in Nederland? (Kwalitatieve discoursanalyse zou gebruikt kunnen worden om de inhoud en toon van politieke berichten op sociale media te analyseren en hoe deze bijdragen aan de creatie van filterbubbels.)
- In hoeverre zijn burgers zich bewust van de filterbubbels die worden gecreëerd door sociale media en hoe beïnvloedt dit hun politieke opvattingen? (Kwalitatieve discoursanalyse zou kunnen worden gebruikt om de uitingen van burgers op sociale media te analyseren en te onderzoeken in hoeverre zij zich bewust zijn van de filterbubbel waarin ze zich bevinden en hoe deze hun politieke opvattingen beïnvloedt.)
- Op welke manier kan het doorbreken van de filterbubbels op sociale media bijdragen aan het verminderen van politieke polarisatie in Nederland? (Kwalitatieve discoursanalyse zou gebruikt kunnen worden om de effecten te analyseren van het presenteren van verschillende perspectieven en meningen op sociale media en hoe dit bijdraagt aan het doorbreken van de filterbubbels en het verminderen van politieke polarisatie.)
Veronique: Probeer ook de onderzoeksmethode “kwalitatieve discoursanalyse” in de onderzoeksvraag zelf op te nemen, in plaats van het als aparte zin erbij te zetten.
ChatGPT: Onderzoeksvraag: In hoeverre draagt selectieve blootstelling aan politieke informatie op sociale media bij aan politieke polarisatie in Nederland en hoe kan kwalitatieve discoursanalyse worden gebruikt om dit te onderzoeken?
- Op welke manier dragen filterbubbels op sociale media bij aan de polarisatie van politieke meningen in Nederland en hoe kunnen discoursanalyse-methoden worden gebruikt om de inhoud en toon van politieke berichten op sociale media te analyseren en de bijdrage van deze berichten aan filterbubbels te onderzoeken?
- In welke mate zijn burgers zich bewust van de filterbubbels die door sociale media worden gecreëerd en hoe beïnvloedt dit hun politieke opvattingen? Hoe kan kwalitatieve discoursanalyse worden gebruikt om de uitingen van burgers op sociale media te analyseren en te onderzoeken in hoeverre zij zich bewust zijn van de filterbubbels waarin ze zich bevinden en hoe deze bubbels hun politieke opvattingen beïnvloeden?
- In hoeverre kan het doorbreken van filterbubbels op sociale media bijdragen aan het verminderen van politieke polarisatie in Nederland en op welke manier kan kwalitatieve discoursanalyse worden gebruikt om de effecten te analyseren van het presenteren van verschillende perspectieven en meningen op sociale media en hoe dit bijdraagt aan het doorbreken van filterbubbels en het verminderen van politieke polarisatie?
ChatGPT: Natuurlijk, ik kan je wat informatie geven over de Napoleontische oorlogen!
De Napoleontische oorlogen waren een reeks van militaire conflicten die werden uitgevochten tussen 1803 en 1815. Ze werden voornamelijk gevochten tussen Frankrijk, onder leiding van keizer Napoleon Bonaparte, en verschillende Europese landen die zich tegen de Franse expansie verzetten.
De oorlogen begonnen nadat Napoleon in 1803 de oorlog verklaarde aan het Verenigd Koninkrijk, dat op dat moment de belangrijkste Europese mogendheid was. De oorlog escaleerde snel en verspreidde zich over heel Europa, met Frankrijk als agressor.
Tijdens de oorlogen slaagde Napoleon erin om veel Europese landen te veroveren en te annexeren, waaronder Nederland, België, Zwitserland en delen van Italië en Duitsland. Zijn overwinningen werden grotendeels toegeschreven aan zijn militaire genie en strategische vaardigheden.
De oorlogen eindigden uiteindelijk in 1815 met de nederlaag van Napoleon in de Slag bij Waterloo. Na zijn nederlaag werd Napoleon verbannen naar het eiland Sint-Helena, waar hij in ballingschap stierf.
De Napoleontische oorlogen hadden een enorme impact op Europa en de wereld. Ze hebben geleid tot politieke veranderingen, nieuwe allianties en de vorming van nieuwe staten. De oorlogen waren ook verantwoordelijk voor de dood van honderdduizenden mensen en hebben geleid tot economische verwoesting in veel delen van Europa.
Veronique: Wat gebeurde er tussen Napoleons nederlaag in Rusland en de Slag bij Waterloo?
ChatGPT: Tussen Napoleons nederlaag in Rusland in 1812 en de Slag bij Waterloo in 1815 vonden verschillende belangrijke gebeurtenissen plaats die de uitkomst van de Napoleontische oorlogen beïnvloedden.
Na zijn mislukte invasie van Rusland trok Napoleon zich terug naar Frankrijk en begon hij een nieuw leger op te bouwen. In 1813 werd hij echter geconfronteerd met een coalitie van Europese machten, waaronder Rusland, Pruisen en Oostenrijk, die zich hadden verenigd om tegen hem te vechten. Deze coalitie versloeg Napoleon in de Slag bij Leipzig in oktober 1813, waardoor hij zich moest terugtrekken naar Frankrijk.
In 1814 werd Napoleon gedwongen af te treden en werd hij verbannen naar het eiland Elba. Het Congres van Wenen werd gehouden om de toekomst van Europa na de Napoleontische oorlogen te bespreken, waarbij de landen die tegen Napoleon hadden gevochten probeerden de balans van macht in Europa te herstellen.
In 1815 ontsnapte Napoleon echter van het eiland Elba en keerde terug naar Frankrijk, waar hij erin slaagde om een nieuw leger op te bouwen. Zijn herstel van de macht leidde tot de Honderd Dagen, een periode van politieke onzekerheid in Europa. De Europese machten verklaarden hem opnieuw de oorlog en de slag bij Waterloo, die op 18 juni 1815 plaatsvond in België, betekende het einde van Napoleons heerschappij en het einde van de Napoleontische oorlogen.
Wie heeft ChatGPT gecreërd?
ChatGPT is ontwikkeld en uitgebracht door OpenAI, een groot bedrijf in de wereld van AI-onderzoek en -ontwikkeling. Het bedrijf werd in 2015 opgericht door Ilya Sutskever, Greg Brockman, Sam Altman en Elon Musk (die niet langer betrokken is). De huidige CEO is Sam Altman.
OpenAI begon als een non-profit bedrijf maar ging in 2019 over naar for-profit. Het bedrijf is geprezen voor zijn inzet om AI op een veilige en open manier te ontwikkelen, maar het is ook bekritiseerd voor het niet naleven van die inzet door te weigeren de technische details van de modellen te onthullen.
Hetzelfde bedrijf is verantwoordelijk voor andere AI-producten, met name DALL-E (een AI-beeldgenerator) en de opvolger DALL-E 2, die beide op dezelfde GPT-technologie draaien als ChatGPT.
De implicaties van ChatGPT
ChatGPT is een enorm succes voor OpenAI en wordt beschouwd als de snelst groeiende app in de geschiedenis, met 100 miljoen maandelijkse actieve gebruikers in slechts twee maanden. Het wordt algemeen beschouwd als een immense stap voorwaarts in de ontwikkeling van AI-technologie en heeft grote gevolgen voor de samenleving.
Veel mensen wijzen op de potentie van ChatGPT en benadrukken verschillende positieve aspecten. Zo kan de tool:
- Productiviteit in veel beroepen verbeteren door routinematige schrijftaken te automatiseren (e.g., het schrijven van e-mails);
- Individuen of kleinere teams in staat stellen ambitieuzere projecten uit te voeren door processen als onderzoek doen en het genereren van content te versnellen;
- Als interactieve leer-, onderzoeks- en schrijfassistent dienen in academische context;
- Creativiteit bevorderen door taken als coderen en schrijven toegankelijker te maken voor mensen die moeite hebben om deze taken alleen uit te voeren.
Anderen hebben de technologie om verschillende redenen bekritiseerd, met het argument dat de tool:
- Misinformatie kan verspreiden, zowel onbedoeld (doordat het model lastig kan toegeven wanneer het iets niet weet en dezelfde zelfverzekerde toon aanhoudt) als opzettelijk (als de gebruiker vraagt om nepnieuws te genereren);
- Academische oneerlijkheid mogelijk maakt als studenten AI-gegenereerde teksten presenteren als hun eigen werk (hoewel AI-detectoren zouden kunnen worden ingezet om vast te stellen wanneer deze tools worden gebruikt door studenten);
- Ontwrichtend kan zijn voor veel beroepen, met banenverlies tot gevolg
- Vooroordelen (biases) reproduceert (e.g., seksisme), die aanwezig zijn in de trainingsdata.
Andere interessante artikelen
Op zoek naar meer informatie over ChatGPT, AI tools, retoriek en onderzoeksbias? Bekijk onze artikelen met uitleg en voorbeelden!
Veelgestelde vragen over ChatGPT
- Hoe werkt ChatGPT?
-
ChatGPT is een chatbot gebaseerd op een large language model (LLM). Deze modellen worden getraind op basis van enorme datasets die bestaan uit honderden miljarden woorden tekst, waardoor het model leert om effectief natuurlijke reacties te voorspellen op de prompts die je invoert.
ChatGPT is daarnaast ook verfijnd via een proces dat reinforcement learning from human feedback (RLHF) heet, waarbij het model wordt “beloond” voor nuttige antwoorden en ongepaste antwoorden worden ontmoedigd, zodat het minder fouten maakt.
In wezen baseert ChatGPT de respons door te voorspellen wat het meest waarschijnlijke antwoord is op basis van de trainingsdata en het beloningssysteem. In feite is ChatGPT dus een extreem geavanceerde versie van een tool die tekst voorspelt. Dit is ook een van de beperkingen van ChatGPT: aangezien de antwoorden gebaseerd zijn op waarschijnlijkheden, zijn ze niet altijd betrouwbaar.
- Wie heeft ChatGPT ontwikkeld?
-
ChatGPT is opgericht door OpenAI, een AI-onderzoeksbedrijf. OpenAI begon als een non-profit bedrijf in 2015, maar werd in 2019 for-profit. De CEO is Sam Altman, die het bedrijf ook mede heeft opgericht. OpenAI bracht ChatGPT in november 2022 uit als een gratis “onderzoekspreview”. Momenteel is het nog steeds gratis beschikbaar, hoewel een meer geavanceerde premiumversie beschikbaar is als je ervoor betaalt.
OpenAI is ook bekend voor het ontwikkelen van DALL-E, een AI-beeldgenerator die draait op vergelijkbare technologie als ChatGPT.
- Wie is de eigenaar van ChatGPT?
-
ChatGPT is eigendom van OpenAI, het bedrijf dat de tool heeft ontwikkeld en uitgebracht. OpenAI is een bedrijf gewijd aan AI-onderzoek. Het begon als een non-profit bedrijf in 2015, maar ging in 2019 over naar for-profit. De huidige CEO is Sam Altman, die het bedrijf ook mede heeft opgericht.
In termen van wie de eigenaar is van de door ChatGPT gegenereerde content, stelt OpenAI dat ze geen auteursrecht zullen claimen op deze content. In de gebruiksvoorwaarden staat: “you can use Content for any purpose, including commercial purposes such as sale or publication.” Dit betekent dat je effectief eigenaar bent van alle inhoud die je genereert met ChatGPT en deze kunt gebruiken voor je eigen doeleinden.
Let op: Wees wel voorzichtig met het gebruik van ChatGPT-content in een academische context. De AI-richtlijnen van onderwijsinstellingen zijn nog in ontwikkeling, dus zelfs als je de inhoud “bezit”, mag je deze vaak niet indienen als eigen werk volgens je universiteit, of publiceren in een tijdschrift.
- Is ChatGPT in het Nederlands beschikbaar?
-
Ja, ChatGPT is in het Nederlands beschikbaar. Om ChatGPT in het Nederlands te gebruiken, kun je gewoon een Nederlandstalige prompt (i.e., tekstuele input) invoeren, waarop ChatGPT ook in het Nederlands zal antwoorden. Je kunt de AI-tool ook rechtstreeks vragen (eventueel ook in een andere taal) om je te antwoorden in het Nederlands.
ChatGPT is ook in andere talen beschikbaar, zoals Frans, Duits, Spaans, Russisch, Japans, Hebreeuws en Grieks. Je kunt ChatGPT dus ook gebruiken om een nieuwe taal te leren.
Let op: Houd altijd rekening met de beperkingen van ChatGPT. Hoewel de chatbot deze talen kan spreken, verschilt ChatGPT in hoe vloeiend de tool bepaalde talen spreekt. Het is mogelijk dat ChatGPT taalfouten maakt.
- Waar staat “ChatGPT” voor?
-
GPT staat voor “generative pre-trained transformer”, wat een soort groot taalmodel is: een neuraal netwerk dat is getraind op een zeer grote hoeveelheid tekst om overtuigende, mensachtige taaluitkomsten te produceren. Het Chat-gedeelte van de naam betekent gewoon “chat”: ChatGPT is een chatbot waarmee je chat door tekst in te typen.
De technologie achter ChatGPT is GPT-3.5 (in de gratis versie) of GPT-4 (in de premium versie). Dit zijn de namen voor de specifieke versies van het GPT-model. GPT-4 is momenteel het meest geavanceerde model dat OpenAI heeft gemaakt. Het is ook het model dat wordt gebruikt in de chatbotfunctie van Bing.
- Kan ik programmeren met ChatGPT?
-
Ja, ChatGPT kan code maken in verschillende programmeertalen zoals Python, Java en C++.
Er zijn verschillende manieren waarop je ChatGPT in je studie kunt gebruiken, bijvoorbeeld als programmeren deel uitmaakt van je bachelor- of masteropleiding.
Citeer dit Scribbr-artikel
Als je naar deze bron wilt verwijzen, kun je de bronvermelding kopiëren of op “Citeer dit Scribbr-artikel” klikken om de bronvermelding automatisch toe te voegen aan onze gratis Bronnengenerator.
Scharwächter, V. (2023, 11 mei). Wat is ChatGPT? | Alles wat je moet weten. Scribbr. Geraadpleegd op 2 december 2024, van https://www.scribbr.nl/ai-tools-gebruiken/wat-is-chatgpt/
