Concurrentieanalyse: Vijfkrachtenmodel Porter (Five Forces)

Het Vijfkrachtenmodel (Five Forces Framework) van Michael Porter geeft je een goed beeld van de concurrentie in een bepaalde bedrijfstak. Aangezien de winstgevendheid van een bedrijf sterk afhankelijk is van concurrentie binnen de bedrijfstak, is het belangrijk om de concurrentie te analyseren als je een strategie opstelt.

Hoe werkt het Vijfkrachtenmodel van Porter?

In het Five Forces Model van Porter wordt de concurrentie bepaald door de sterkte van de volgende vijf krachten in te schatten:

• Dreiging van nieuwe toetreders;
• Onderhandelingsmacht van leveranciers;
• Onderhandelingsmacht van klanten;
• Dreiging van substituten;
• Onderlinge rivaliteit.

Wie helpt jou met nakijken?

Betrouwbare hulptroepen vinden is niet makkelijk...

• Familie
• Vrienden
• Studiegenoten
• Scribbr

We staan altijd voor je klaar

Dreiging van nieuwe toetreders

De (toekomstige) winstgevendheid van een bedrijfstak is afhankelijk van hoe eenvoudig het is voor nieuwe bedrijven om toe te treden tot die bedrijfstak. De mogelijkheid om toe te treden tot een markt hangt af van de toetredingsbarrières. Er bestaan zes belangrijke vormen van toetredingsbarrières.

Schaalvoordelen

In sommige bedrijfstakken hebben grote spelers veel voordeel. Deze voordelen ontstaan door een vergroting van de omvang of productiecapaciteit. Zo kan een groot bedrijf bijvoorbeeld producten per zeecontainer vervoeren, terwijl kleine bedrijven deze via duurdere pakketpost moeten verzenden.

Productdifferentiatie

Bedrijven proberen voordeel te behalen door zich van elkaar te onderscheiden (differentiatie). Dit wordt vaak bereikt door marketing. Door sterke merken op de biermarkt is het bijvoorbeeld erg moeilijk om succesvol een nieuw biermerk te beginnen.

Benodigd kapitaal

In sommige bedrijfstakken is het noodzakelijk om een grote investering (van kapitaal) te doen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij de ertswinning. Productiemiddelen, zoals grote machines, vragen om een flinke investering.

Kostennadelen, onafhankelijk van schaal

Gevestigde bedrijven kunnen een kostenvoordeel hebben dat onafhankelijk is van de schaalgrootte. Een bedrijf kan bijvoorbeeld een patent hebben op een (goedkope) productiemethode.

Toegang tot distributiekanalen

Een nieuwkomer heeft niet altijd de beschikking over de juiste distributiekanalen om producten te verkopen. Zo is het bijvoorbeeld lastig om een nieuw product in de schappen van een supermarkt te krijgen. Ook kan het voorkomen dat bedrijven al langdurige contracten hebben afgesloten met een andere partij.

Regeringsbeleid

De regering kan het verbieden of vermoeilijken om tot een bedrijfstak toe te treden. De Chinese overheid maakt het bijvoorbeeld erg lastig om als buitenlander een bedrijf in China te starten. Ook laat de regering vaak geen nieuwe bedrijven toe die gerelateerd zijn aan de postmarkt of het openbaar vervoer.

Onderhandelingsmacht van de leveranciers

Machtige leveranciers kunnen veel druk uitoefenen en de prijzen kunstmatig hoog houden. Als een product maar via enkele leveranciers verkrijgbaar is, kan de macht van deze leveranciers groot zijn. Ook als er hoge kosten zijn om over te stappen naar een andere leverancier, is er sprake van grote onderhandelingsmacht. Machtige leveranciers kunnen de winstgevendheid van een bedrijfstak onder druk zetten.

Onderhandelingsmacht van de klanten

Machtige klanten kunnen de winstgevendheid van een bedrijfstak negatief beïnvloeden. Kopers kunnen onder andere in de volgende gevallen erg machtig zijn:

• Klanten kopen grote partijen;
• Klanten verenigen zich om samen in te kopen;
• Klanten kunnen eenvoudig een andere leverancier kiezen;
• Klanten bevinden zich in een markt met lage marges, waardoor de inkoop tegen lage tarieven moet plaatsvinden.

Ontvang feedback op taal, structuur, lay-out en bronvermelding

Professionele Scribbr-editors kijken je scriptie na op:

• Academisch taalgebruik
• Onduidelijke zinnen
• Grammaticale fouten
• Interpunctie
• Verboden woorden

Bekijk het voorbeeld

Substituten

De winst van een bedrijfstak kan onder druk komen te staan door substituten (vervangende producten) van andere bedrijfstakken. Vroeger namen veel mensen de trein of de bus voor een lange reis. Door de prijsdaling in de luchtvaart is het vliegtuig een substituut geworden voor de trein of de bus.

Onderlinge rivaliteit

Bij deze kracht analyseer je de directe concurrenten in de bedrijfstak. Hiervoor breng je de volgende eigenschappen van de concurrentie in kaart:

• aantal concurrenten;
• capaciteit van de concurrenten;
• verschil in producten;
• aanwezigheid van uittredingsbarrières;
• groei van de bedrijfstak;
• verschil in strategie, oorsprong en “persoonlijkheid” van concurrenten.

Door de krachten van het Vijfkrachtenmodel te analyseren leg je de sterke en zwakke punten van een bedrijf bloot. Op basis hiervan kan de strategie van een bedrijf worden aangescherpt, bijvoorbeeld met de Waardeketen van Porter.

Andere interessante artikelen over modellen

Ben je op zoek naar informatie over andere modellen in je scriptie? Kijk dan ook eens naar onderstaande artikelen met een uitgebreide uitleg, afbeeldingen en voorbeelden!

Veelgestelde vragen over het Vijfkrachtenmodel van Porter

Waarvoor wordt het Vijfkrachtenmodel van Porter gebruikt?

Het Vijfkrachtenmodel (Five Forces Framework) van Michael Porter kan een goed beeld geven van de concurrentie in een bepaalde bedrijfstak.

De winstgevendheid van een bedrijf of organisatie is sterk afhankelijk van de concurrentie, dus het is van belang om de concurrenten goed te analyseren als je een strategie opstelt. Het Vijfkrachtenmodel kan hierbij helpen.

Uit welke vijf krachten bestaat het Vijfkrachtenmodel van Porter?

Volgens het Vijfkrachtenmodel (Five Forces Framework) van Porter wordt de concurrentie bepaald door de sterkte van de volgende vijf krachten in te schatten:

• Dreiging van nieuwe toetreders;
• Onderhandelingsmacht van leveranciers;
• Onderhandelingsmacht van klanten;
• Dreiging van substituten;
• Onderlinge rivaliteit.

Wat is de Waardeketen (Value Chain) van Porter?

Met de Waardeketen van Porter (Value Chain) kun je identificeren welke primaire en ondersteunende activiteiten van een bedrijf waarde creëren voor klanten.

Op basis hiervan kun je achterhalen hoe deze primaire en ondersteunende activiteiten aan elkaar gelinkt zijn. Zo kun je bepalen wat het effect is van de gecreëerde waarde en welke kosten hieraan verbonden zijn. Hiermee bepaal je de marge van een organisatie.