Correct citeren | Uitleg, voorbeelden, video's en een checklist

Citeren is een van de drie methoden om correct gebruik te maken van andermans ideeën. De andere twee methoden zijn parafraseren en samenvatten. Je kunt citaten bijvoorbeeld gebruiken om concepten te definiëren, bewijsmateriaal aan te voeren of om een argument te ondersteunen.

Citeren is het letterlijk kopiëren van andermans woorden. Dit kan een zinsdeel, een zin of een alinea zijn. Hierbij is het belangrijk dat je de geciteerde tekst tussen aanhalingstekens plaatst en dat je de originele auteur(s) correct citeert in de tekst en in de literatuurlijst.

Tip: Laat nu je tekst online herschrijven.

Verwijzen naar een citaat

Alle directe citaten (en geparafraseerde ideeën) dienen een verwijzing naar de oorspronkelijke bron te bevatten. Als je de bron van citaten niet vermeldt, pleeg je (onbedoeld) plagiaat. Dit kan ernstige gevolgen hebben.

De manier waarop je een bron vermeldt, hangt af van de referentiestijl van je scriptie of paper. In veel opleidingen wordt gebruikgemaakt van de APA-stijl.

Het format voor de verwijzing bij een citaat hangt af van het aantal auteurs. Als je de APA-stijl richtlijnen volgt, kun je onze gratis te downloaden APA-handleiding met voorbeelden gebruiken.

Je kunt gebruikmaken van onze gratis APA Generator om automatisch foutloze bronvermeldingen te genereren.

Wat is jouw plagiaatscore?

Check binnen 10 minuten hoeveel plagiaat je scriptie bevat.

• Plagiaatpercentage + uitgebreid rapport
• Lijst met alle gevonden bronnen
• Jouw scriptie komt niet in de database

Doe de check

Drie redenen om te citeren

Citaten gebruik je zo min mogelijk in je scriptie, omdat ze de leesbaarheid van je scriptie niet bevorderen. Ook is het beter om je eigen stem dominant te laten zijn in je onderzoek en daarom niet te veel letterlijk over te nemen. De drie meest belangrijke redenen om toch een citaat te gebruiken, zijn:

1. Een citaat gebruiken om een begrip te definiëren

Je kunt een citaat gebruiken als je de definitie van een begrip wilt opnemen in je scriptie.

2. Je kunt een citaat gebruiken omdat parafraseren de kwaliteit van de oorspronkelijke tekst of het idee zou verminderen

Je kunt overwegen een citaat te gebruiken als een auteur een gedachte zo mooi, bondig of krachtig heeft beschreven dat een parafrase de kwaliteit van de oorspronkelijke tekst of het idee zou verminderen.

3. Je kunt een citaat gebruiken om bewijsmateriaal te leveren of een argument te ondersteunen

Citaten kunnen ook worden ingezet als bewijs van een stelling of ter ondersteuning van een argument. Zorg er dan voor dat een citaat goed wordt ingeleid en dat je een citaat niet in de verkeerde context plaatst door bijvoorbeeld een klein gedeelte te citeren dat jouw onderzoek ondersteunt, terwijl de rest van de bron je onderzoek tegenspreekt.

Hoe lang mag een citaat zijn?

Met het gebruik van citaten laat je geen originele (eigen) ideeën zien, dus probeer citaten zo kort mogelijk te houden, bij voorkeur niet langer dan een paar zinnen. Een citaat van meer dan 40 woorden wordt bijvoorbeeld al als lang beschouwd. Meestal kun je de informatie dan beter samenvatten in plaats van citeren.

Toch zijn er geen bindende richtlijnen voor het minium- of maximumaantal woorden voor een citaat.

Een citaat inkorten

Je kunt een citaat ook inkorten, bijvoorbeeld door een overbodig of irrelevant deel van een citaat te vervangen door het beletselteken (…). Als je een citaat inkort, mag je het niet uit de context halen. Gebruik geen ingekort citaat van een bron die voor de rest in tegenspraak is of niet overeenkomt met wat je duidelijk wilt maken.

Het verkorte citaat is beknopter, maar behoudt de oorspronkelijke boodschap.

Woorden aan een citaat toevoegen

Soms is het nodig om iets aan een citaat toe te voegen. Dit doe je alleen wanneer het oorspronkelijke citaat duidelijk een woord mist dat er wel zou moeten zijn.

In dit geval is [uit de hersenen] toegevoegd. Eerder in de tekst bleek al dat het ging over een communicatieprobleem tussen de hersenen en spieren, maar iemand die alleen dit citaat leest, kon dat niet weten. De lezer heeft de aanvullende woorden nodig om de zin te begrijpen.

Een blokcitaat gebruiken

Als je een langer citaat hebt gevonden dat in zijn geheel van groot belang is en niet geparafraseerd of verkort kan worden, moet je dit opmaken als een blok ingesprongen tekst. Dit heet een blokcitaat. Dit komt het vaakst voor in onderzoek naar literatuur en poëzie, waarbij een gedetailleerde analyse van de oorspronkelijke tekst nodig is en je je lezers voorbeelden moet laten zien.

Voor APA geldt dat je blokcitaten gebruikt bij citaten van meer dan 40 woorden.

Hoeveel citaten je zou moeten gebruiken

Aangezien het gebruik van een groot aantal citaten de leesbaarheid van je scriptie niet bevordert, is het verstandig het aantal citaten te beperken. Als je veel citaten gebruikt, kan het overkomen alsof

• je de bron niet goed begrijpt;
• je niet de volledige tekst hebt gelezen;
• je niet de tijd wilt nemen om de bron te parafraseren.

Wij adviseren je om maximaal 5% van je tekst uit citaten te laten bestaan (met uitzondering van bijvoorbeeld literaire analyses). Daarom moet je het gebruik van citaten beperken en ze alleen gebruiken als ze nodig zijn.

Het onderwerp van je onderzoek heeft ook invloed op het aantal citaten dat je gebruikt. Er zijn over het algemeen meer citaten nodig in een kwalitatief onderzoek dan in kwantitatief onderzoek, zeker als je interviews hebt gebruikt.

Bij twijfel kun je bij je onderwijsinstelling nagaan of er een maximumpercentage wordt gehanteerd voor het gebruik van citaten in je scriptie.

Leestekens

De volgorde van de leestekens is van belang wanneer je citeert. Hier zijn drie regels voor. Bij de APA-stijl komt de punt altijd achter het leesteken en de verwijzing, behalve bij een citaat van meer dan 40 woorden.

Video over citeren

Wil je nog meer weten over citeren? Bekijk onze video!

Parafraseren versus samenvatten

Als je een aanzienlijk deel van een onderzoek of een geheel onderzoek beschrijft, noem je dit een samenvatting. Een parafrase is daarentegen een uitleg van een bepaald citaat van iemand anders, in je eigen woorden, en van ongeveer dezelfde lengte als het origineel.

Er is een duidelijk verschil tussen parafraseren en samenvatten. Echter, over het algemeen worden beide termen vaak “parafraseren” genoemd.

Als je je tekst gratis & snel wilt samenvatten, kun je gebruikmaken van Scribbrs samenvatter.

Een plagiaatcheck uitvoeren

Als je je scriptie af hebt, met perfecte parafrasen en correcte citaten, kun je ervoor kiezen een plagiaatcheck te laten uitvoeren met Scribbrs gratis Plagiaat Checker.

Na deze uitgebreide scan ontvang je een gedetailleerd rapport waarin je kunt zien welke tekstgedeelten duidelijk uit een andere bron afkomstig zijn. Deze delen kun je aanpassen (of je kunt de waarschuwing negeren als het om citaten met correcte bronvermeldingen gaat), waardoor je plagiaat voorkomt.

Andere interessante artikelen over bronvermelding

Ben je op zoek naar informatie over bronvermelding in je scriptie? Kijk dan ook eens naar onderstaande artikelen met een uitgebreide uitleg, afbeeldingen en voorbeelden!

Veelgestelde vragen over citeren

Wat is citeren?

Citeren is het letterlijk kopiëren van andermans woorden. Dit kan een zinsdeel, een zin of een alinea zijn. Hierbij is het belangrijk dat je de geciteerde tekst tussen aanhalingstekens plaatst en dat je correct verwijst naar de originele auteur(s) in de tekst en in de literatuurlijst.

Wanneer moet ik citaten gebruiken?

Bij academisch schrijven zijn er hoofdzakelijk drie situaties waarbij citeren de beste keuze is:

• Om het taalgebruik van de auteur te analyseren (bijvoorbeeld in een literaire analyse)
• Om bewijs te leveren uit originele bronnen
• Om op de juiste wijze een precieze definitie of argument te presenteren

Gebruik niet te veel citaten, want jouw eigen stem moet het sterkst aanwezig zijn. Als je simpelweg informatie wil geven uit een bron is het meestal beter om te parafraseren of samen te vatten.

Tip: Geneer gemakkelijk je literatuurlijst met Scribbrs APA Generator.

Mag je een citaat vertalen?

De APA-stijl geeft aan dat je bij een vertaling niet langer meer van een citaat spreekt maar van een parafrase.

Je behandelt de bron als een normale parafrase en plaatst dus geen aanhalingstekens. In de literatuurlijst schrijf je eerst de originele titel op en hierna plaats je tussen blokhaken ‘[]’ de vertaalde titel.

Meer info

Hoe voeg ik citaten toe volgens het APA-format?

Volg deze regels om een citaat op te nemen in je tekst in APA-stijl:

• Citaten van minder dan 40 woorden worden tussen dubbele aanhalingstekens geplaatst (met het eindpunt als leesteken buiten de aanhalingstekens na de bronvermelding).
• Citaten van 40 woorden of meer worden opgemaakt als een blokcitaat.
• De auteur, het jaar en het paginanummer worden toegevoegd aan de verwijzing in de tekst.

Tip: Geneer gemakkelijk je literatuurlijst met Scribbrs APA Generator.

Wat doe ik met een citaat dat gevonden is door de plagiaatcheck?

Inhoudsopgave

1. Citaat van minder dan 40 woorden
2. Citaat van meer dan 40 woorden

Het komt soms voor dat een citaat wordt gevonden door de Plagiaat Checker.

Een citaat dat door de check wordt gevonden is geen plagiaat. Het is daarbij wel van belang dat je een bronvermelding aan het citaat hebt toegevoegd. Hieronder volgen in het kort de eisen voor een citaat volgens de APA-regels.

Citaat van minder dan 40 woorden

Bij het citeren van een tekst van minder dan 40 woorden maak je gebruik van dubbele aanhalingstekens direct voor en direct achter het citaat. Daarnaast vermeld je de auteur, het jaartal en een paginanummer.

Voorbeeld citaat minder dan 40 woorden

Zo kwam in het interview naar voren: “Het Haagse accent van Willy is erg fijn om in te spreken” (Van de Pavert, 2015, p. 2).

Wat is jouw plagiaatscore?

Check binnen 10 minuten hoeveel plagiaat je scriptie bevat.

• Plagiaatpercentage + uitgebreid rapport
• Lijst met alle gevonden bronnen
• Jouw scriptie komt niet in de database

Doe de check

Citaat van meer dan 40 woorden

Bij een citaat van meer dan 40 woorden moet je de tekst in een apart blok zetten en dit blok laten inspringen. Je gebruikt geen aanhalingstekens.

Voorbeeld citaat meer dan 40 woorden

Uit de conclusie komt het volgende naar voren:

Het blijkt dat consumenten het bezoeken van fysieke winkels als plezierig ervaren wanneer ze op zoek gaan naar hightech-producten. Zo plezierig zelfs dat consumenten ook niet online naar productinformatie op zoek gaan. Voor producten die rond het midden van het continuüm liggen, wordt alleen de daadwerkelijke aankoop als plezierig ervaren. (Swaen, 2009, p. 24)

Zie het artikel over citeren volgens de APA-regels voor meer info.