Voorbeelden operationalisatie in je scriptie
Zodra je hebt bepaald hoe je de abstracte concepten meetbaar maakt in je scriptie, stageverslag of algemene academische tekst, kun je de operationalisatie uitschrijven.
- In je theoretisch kader licht je abstracte concepten toe en inventariseer je op basis van een literatuuronderzoek de dimensies, variabelen en indicatoren.
- In je methodologie ga je vervolgens in op welke variabelen en indicatoren je hebt gemeten en op welke manier je dit hebt gedaan.
Je schrijft de operationalisatie grotendeels in de onvoltooid tegenwoordige tijd.
Vervolgens schrijf je de operationalisatie uit. In sommige gevallen moet de operationalisatie in een apart hoofdstuk of een eigen paragraaf worden opgenomen. Dat is afhankelijk van je studierichtlijnen.
Je kunt het schema downloaden, opslaan en invullen. Het is verstandig om het schema als bijlage op te nemen, zodat je ernaar kunt verwijzen in je tekst.
Voorbeeld van operationalisatie: Introductie & stappenplan
Hieronder staat een voorbeeld van een uitgeschreven operationalisatie in je onderzoek. Om dit voorbeeld beter te begrijpen, wordt hier eerst het stappenplan van de operationalisatie toegelicht.
Stap 1: Identificeer de hoofdconcepten van je onderzoek
Stel je voor dat je onderzoek doet naar het creëren van een stimulerende werkomgeving voor een start-up. Het doel van je onderzoek is om erachter te komen in welke mate de werkgevers van de start-up erin zijn geslaagd om een stimulerende werkomgeving te creëren.
Op basis van je literatuuronderzoek in je theoretisch kader breng je het concept in kaart en besluit je gebruik te maken van de volgende werkdefinitie:
Op basis van deze werkdefinitie kun je de verschillende (sub)dimensies van het concept achterhalen en het eerste gedeelte van het operationalisatieschema template invullen:
| Abstract concept | Dimensies | Subdimensies |
|---|---|---|
| Het creëren van een stimulerende werkomgeving. |
|
1.1 Sociale contacten 1.2 Samenwerking2.1 Compensatie 2.2 Erkenning3.1 Educatie 3.2 Doorgroeimogelijkheden4.1 Primaire taken 4.2 Secundaire taken5.1 Keuzevrijheid taken 5.2 Flexibiliteit uren |
Stap 2: Kies een variabele om het concept te representeren
Deze dimensies kunnen op verschillende manieren worden gerepresenteerd door een variabele om ze meetbaar te maken. In het schema vul je de verschillende variabelen in:
| Dimensies | Subdimensies | Variabelen |
|---|---|---|
| Teamgevoel | Sociale contacten |
|
| Professionele contacten |
|
|
| Waardering | Compensatie |
|
| Erkenning |
|
|
| Loopbaanontwikkeling | Educatie |
|
| Doorgroeimogelijkheden |
|
|
| Inhoud van het werk | Primaire taken |
|
| Secundaire taken |
|
|
| Zelfstandigheid | Keuzevrijheid |
|
| Flexibiliteit |
|
Stap 3: Kies indicatoren voor elke variabele
Voor elke variabele kijk je vervolgens welke indicatoren erbij passen die je direct kunt meten.
| Dimensies | Variabelen | Indicatoren |
|---|---|---|
| Teamgevoel | Frequentie van contact
Kwaliteit van contact Frequentie samenwerking Kwaliteit samenwerking |
|
| Waardering | Financiële compensatie
Secundaire arbeidsvoorwaarden Promoties Verbale waardering |
|
| Loopbaanontwikkeling | Financiële steun
Begeleiding
Groeipad |
|
| Inhoud van het werk | Werklast
Moeilijkheidsgraad Mate van voldoening Mate van variatie |
|
| Zelfstandigheid | Mate van vrijheid in taken
Indeling werkuren |
|
Onderzoeksmethoden
Voor het uitvoeren van je onderzoek besluit je om drie verschillende onderzoeksmethoden toe te passen:
- Deskresearch waarbij de HR-afdeling je toegang geeft tot alle benodigde data en enquêteresultaten uit het verleden.
- Werktevredenheidsenquête bij alle werknemers van de start-up.
- Semigestructureerde interviews met de drie co-founders van de start-up (de werkgevers).
Dit rapporteer je in je methodologie.
Werktevredenheidsenquête
Voor de enquête stel je items op om de indicatoren te meten op basis van de ervaring van de werknemers. De items worden door werknemers gescoord op een 5-punts likertschaal:
| Indicatoren | Items |
|---|---|
| Score uitdaging in werk op werktevredenheidsenquête | De werkzaamheden die het bedrijf mij biedt, ervaar ik als uitdagend. |
| Score voldoening in werk op werktevredenheidsenquête | Ik heb het gevoel waardevol werk te doen voor het werk.
Ik haal voldoening uit mijn werkzaamheden voor het bedrijf. |
| Score variatie in werk op werktevredenheidsenquête | Ik ervaar genoeg afwisseling in de werkzaamheden die ik uitvoer voor het bedrijf. |
| Enzovoorts | Enzovoorts |
Interviews
Voor de interviews gebruik je vier verschillende soorten indiceringsmethoden (vier vragen):
- Gedrag
- Gedragsintentie
- Zelfbeschrijving
- Feiten
Op basis van deze indiceringsmethoden stel je de vragen voor de interviews op:
| Subdimensies | Indiceringsmethode | Interviewvragen |
| Keuzevrijheid taken | Gedrag | Hoe wordt bepaald welke werkzaamheden de werknemers uitvoeren? |
| Zelfbeschrijving | Leg je de werknemers keuzes voor met betrekking tot hun werkzaamheden? | |
| Flexibiliteit werkuren | Feiten | Plannen werknemers dagelijks zelf hun werk in? |
| Gedragsintentie | (Indien het antwoord nee is:)
Hoe zou je het liefst willen dat de werkzaamheden voor de werknemers ingepland worden? |
Nu je weet welke informatie nodig is om je operationalisatie uit te voeren, kun je het voorbeeld dat volgt beter begrijpen. Het voorbeeld laat een operationalisatie zien die in een aparte paragraaf, met subparagrafen, in de methodologie is gepresenteerd.
Voorbeeld van operationalisatie: Uitgewerkte paragraaf in scriptie
… … Om te achterhalen in hoeverre een stimulerende werkomgeving gecreëerd is bij de start-up, wordt in dit onderzoek de definitie van Matersen en Ali (2020) gehanteerd: “Een stimulerende werkomgeving is een werkomgeving waarin de werknemer voldoende ruimte heeft om zelfstandig beslissingen te nemen en zich te ontwikkelen met behulp van interessante en uitdagende werkzaamheden, maar waarin daarbij ook voldoende gestructureerde en kundige begeleiding aanwezig is.” Op basis van deze definitie en eerder onderzoek door Hussaarts (2019) zijn de volgende zes dimensies met betrekking tot de werknemers van de start-up vastgesteld: Op basis van het onderzoek door Leusden (2020) en een vervolgonderzoek van Rogiers (2021) is een lijst van 25 indicatoren opgesteld (zie Bijlage C) om een stimulerende werkomgeving te meten, waarbij een soortgelijke definitie aangehouden werd. Deze 25 indicatoren zijn meetbare eenheden die zijn afgeleid uit 17 variabelen (zie Bijlage D). Alle variabelen kunnen worden herleid tot de dimensies van een stimulerende werkomgeving creëren, zoals gedefinieerd door Matersen en Ali (2020). In dit onderzoek worden de indicatoren die aangeven in welke mate een stimulerende werkomgeving is gecreëerd gemeten met behulp van (1) deskresearch van bestaande data en enquêtes van de start-up, (2) drie semi-gestructureerde interviews met de co-founders van het bedrijf en (3) een werktevredenheidsenquête die wordt afgenomen bij alle werknemers van het bedrijf. Voor de interviews is gebruikgemaakt van vier indiceringsmethoden om de indicatoren te meten, namelijk gedrag, gedragsintentie, feiten en zelfbeschrijving (Scharwächter, 2022). Met behulp van deze methoden is de vragenlijst (zie Bijlage E) opgezet om indicatoren steeds op minimaal drie manieren te meten. Voor de enquête is op basis van de indicatoren een lijst met items (zie Bijlage F) opgesteld, waarbij een 5-punts likertschaal gebruikt is. De indicatoren vormen hierbij de doorslaggevende factor om te bepalen in welke mate de start-up een stimulerende werkomgeving heeft gecreëerd. De interne consistentie tussen de items wordt uitgedrukt met Cronbach’s alpha. Hierna worden de resultaten van de interviews, die volgens de methode van George (2018) open en axiaal worden gecodeerd vergeleken met de resultaten van de deskresearch en enquête. Hieruit volgt een score tussen de 1 en 10 om uit te drukken in welke mate de co-founders erin geslaagd zijn een stimulerende werkomgeving te creëren voor hun bedrijf. …Hoofdstuk 3: Methodologie
3.1 Dataverzameling
3.2 Data-analyse
3.3 Operationalisatie
3.4 Validiteit en betrouwbaarheid
Veelgestelde vragen
- Wat is operationaliseren?
-
Operationaliseren betekent dat je abstracte, conceptuele ideeën vertaalt naar meetbare variabelen. Als je je dataverzamelingsmethode uitwerkt, moet je de conceptuele definitie (wat je wilt onderzoeken) omzetten in de operationele definitie (wat je gaat meten).
In sommige gevallen kunnen je variabelen direct worden gemeten (zoals “leeftijd”), maar het zal vaker voorkomen dat je geïnteresseerd bent in ingewikkeldere constructen of variabelen die je niet direct kunt meten of observeren (zoals “geluk”).
- Wat is validiteit?
-
Bij validiteit gaat het om de vraag of de resultaten uit jouw scriptie wel juist zijn en of je op basis hiervan harde conclusies kunt trekken. Zo corresponderen de resultaten van een valide onderzoek met de werkelijke eigenschappen, fenomenen en variaties in de fysieke en sociale wereld.
Het gaat bij de validiteit voornamelijk om het “instrument” waarmee je onderzoek hebt gedaan.
- Wat is betrouwbaarheid?
-
Bij betrouwbaarheid gaat het om hoe consistent een methode iets meet. Hierbij is het van belang dat de uitkomsten hetzelfde zijn als je de meting of het gehele onderzoek op exact dezelfde wijze nog een keer uitvoert (reproduceert of repliceert).
- Kan ik meerdere onafhankelijke of afhankelijke variabelen onderzoeken in mijn onderzoek?
-
Het is mogelijk om meerdere variabelen te onderzoeken in een experiment, maar je dient dan ook meerdere onderzoeksvragen te formuleren.
Je bent bijvoorbeeld geïnteresseerd in het effect van dieet op gezondheid. Je kunt meerdere maten gebruiken om de gezondheid te meten, zoals de bloedsuikerspiegel, hartslag en bloeddruk. Iedere maat is een aparte afhankelijke variabele die gepaard gaat met een eigen onderzoeksvraag.
Je bent niet alleen geïnteresseerd in iemands dieet, maar ook in de mate van fysieke activiteit (of zelfs het effect van een combinatie van die twee). Je spreekt dan van twee onafhankelijke variabelen.
In een experiment manipuleer je slechts één onafhankelijke variabele per keer om de interne validiteit te waarborgen.
Citeer dit Scribbr-artikel
Als je naar deze bron wilt verwijzen, kun je de bronvermelding kopiëren of op “Citeer dit Scribbr-artikel” klikken om de bronvermelding automatisch toe te voegen aan onze gratis Bronnengenerator.
Scharwächter, V. & Benders, L. (2022, 31 augustus). Voorbeelden operationalisatie in je scriptie. Scribbr. Geraadpleegd op 21 november 2024, van https://www.scribbr.nl/scriptie-structuur/voorbeeld-operationalisatie/
