Een introductie tot cross-sectioneel onderzoek | Met voorbeelden

Bij cross-sectioneel onderzoek verzamel je data van veel individuen op één moment in de tijd. Je observeert variabelen zonder ze te beïnvloeden.

Onderzoekers op het gebied van economie, psychologie, geneeskunde, epidemiologie kiezen vaak voor een cross-sectioneel design. Zo kan een epidemioloog dit type onderzoek gebruiken om de huidige prevalentie van een ziekte te onderzoeken voor een bepaalde subset van de populatie (zoals jongeren).

Cross-sectioneel versus longitudinaal onderzoek

Een longitudinaal onderzoek is het tegenovergestelde van een cross-sectioneel onderzoek. Bij een cross-sectioneel design verzamel je data van veel individuen op één tijdstip, terwijl je bij een longitudinaal design data verzamelt op meerdere momenten in de tijd. Ook focus je dan meestal op een kleinere groep mensen die verbonden zijn door een gemeenschappelijke eigenschap.

Cross-sectioneel versus longitudinaal onderzoek

Beide soorten onderzoek zijn handig voor verschillende soorten onderzoeksvragen. Cross-sectioneel onderzoek is een makkelijke en goedkope manier om data te verzamelen en correlaties vast te stellen. Deze kun je later verder onderzoeken in een longitudinale vervolgstudie.

Voorbeeld: Cross-sectioneel versus longitudinaal onderzoek
Je bent geïnteresseerd in het effect van een koolhydraatarm dieet op de bloedsuikerspiegel van mensen met diabetes. Je begint met een cross-sectioneel onderzoek met een steekproef van diabetespatiënten om te kijken of er verschillen zijn tussen de bloedsuikerspiegels van patiënten die een koolhydraatarm dieet volgen en patiënten die dit dieet niet volgen. Je ontdekt dat het dieet een samenhang vertoont met de hoogte van de bloedsuikerspiegel bij jongeren, maar niet bij ouderen.

Vervolgens besluit je om een longitudinaal onderzoek uit te voeren om deze samenhang tussen dieet en bloedsuikerspiegel te onderzoeken bij jongeren. Als je niet eerst het cross-sectionele onderzoek had gedaan, had je niet geweten dat je het beste kunt focussen op jongeren.

Lees waarom zo veel studenten Scribbr inschakelen

Ontdek nakijken op taal

Wanneer gebruik je een cross-sectioneel design?

Een cross-sectioneel design is de beste keuze als je de prevalentie van een bepaalde uitkomst wilt meten op één moment in de tijd.

Voorbeeld: Cross-sectioneel onderzoek
Je wilt weten hoeveel families in Amsterdam van een laag inkomen leven, zodat je kunt inschatten hoeveel geld begroot moet worden voor een gratis lunch op school. Aangezien je alleen wilt weten hoeveel families met een laag inkomen in Amsterdam wonen, is een cross-sectioneel design geschikt om de benodigde data te verzamelen.

Soms is een cross-sectioneel design de beste keuze, omdat dit type onderzoek het meest praktisch is. Dit is bijvoorbeeld het geval als je alleen genoeg tijd en geld hebt om participanten één keer te testen op één moment in de tijd. Vaak is een cross-sectioneel design ook uitermate geschikt om verkennend onderzoek te doen.

Beschrijvend versus analytisch onderzoek

Cross-sectionele designs kunnen worden gebruikt voor descriptief (beschrijvend) onderzoek en voor analytisch onderzoek.

  • Met een analytisch onderzoek probeer je te verklaren hoe of waarom een bepaalde uitkomst optreedt.
  • Met een descriptief of beschrijvend onderzoek vat je de uitkomsten alleen samen met behulp van beschrijvende statistiek.
Voorbeeld: Descriptief versus analytisch onderzoek
Je kijkt naar taalontwikkelingsstoornissen bij kinderen. Met een descriptief onderzoek zou je bijvoorbeeld kunnen laten zien hoeveel kinderen een taalontwikkelingsstoornis hebben, terwijl je met een analytisch onderzoek wellicht de relatie tussen genetische factoren en onderwijs enerzijds en taalontwikkelingsstoornissen anderzijds kunt bestuderen. Met dit laatste onderzoek zou je bijvoorbeeld kunnen onderzoeken waarom sommige kinderen een hoger risico op taalontwikkelingsstoornissen hebben dan andere kinderen.

Hoe voer je een cross-sectioneel onderzoek uit?

Om een cross-sectioneel onderzoek uit te voeren, kun je je eigen data verzamelen of gebruikmaken van secundaire data van anderen. Overheidsinstanties publiceren cross-sectionele datasets meestal online, zodat je deze gratis kunt gebruiken.

Door secundaire data te gebruiken, beperk je de onderzoeksmogelijkheden. Vaak hebben overheidsinstanties de data al gegroepeerd per regio, terwijl jij mogelijk geïnteresseerd bent in andere variabelen. Ook heb je geen controle over hoe de data zijn verzameld.

Als je zelf wilt kiezen welke variabelen je onderzoekt en je de data op individueel niveau wilt analyseren, kun je zelf data verzamelen door bijvoorbeeld enquêtes te verspreiden. Het is dan belangrijk dat je de vragen zorgvuldig formuleert en dat je een representatieve steekproef kiest. Zo kun je de validiteit en betrouwbaarheid van je onderzoek waarborgen.

Voordelen en nadelen van cross-sectioneel onderzoek

Net zoals alle andere onderzoeksdesigns gaat cross-sectioneel onderzoek gepaard met voor- en nadelen.

Voordelen

  • Aangezien je data verzamelt op één moment in de tijd, zijn cross-sectionele onderzoeken relatief goedkoop en minder tijdrovend dan andere soorten onderzoek.
  • Cross-sectionele onderzoeken stellen je in staat om data te verzamelen van een grote groep proefpersonen, zodat je de verschillen tussen subgroepen kunt vergelijken.
  • Cross-sectionele onderzoeken geven je een beeld van één specifiek moment in de tijd. Nationale tellingen geven bijvoorbeeld een beeld van de omstandigheden in een land op dat specifieke moment.
  • Aangezien je participanten maar op één moment onderzoekt, loop je geen risico op uitval (bijvoorbeeld doordat iemand overlijdt of simpelweg niet meer wil deelnemen). Hiermee voorkom je de attrition bias die bij andere onderzoekssoorten wel kan optreden.

Nadelen

  • Het is moeilijk om oorzaak-gevolgrelaties vast te stellen met cross-sectionele designs, omdat je alleen een beeld krijgt van zowel de vermoedelijke oorzaak als het gevolg op één moment in de tijd. Je bekijkt dus niet het gevolg (op een later moment) van een manipulatie (op een eerder moment).
  • Aangezien cross-sectionele designs een beeld geven van één moment, kun je dit type onderzoek niet gebruiken om trends of veranderingen als gevolg van tijd te onderzoeken.
  • De timing van het cross-sectionele onderzoek heeft een grote invloed op de representativiteit van de resultaten. Stel je doet onderzoek naar de invloed van een bepaalde therapie op depressie. Als je de dataverzameling laat plaatsvinden na één therapiesessie krijg je waarschijnlijk een ander (ongunstiger) beeld van de effectiviteit dan na veertien sessies. Hierdoor kun je een verkeerde conclusie trekken.

Lees waarom zo veel studenten Scribbr inschakelen

Ontdek nakijken op taal

Veelgestelde vragen

Wat is het verschil tussen een cross-sectioneel onderzoek en een longitudinaal onderzoek?

Longitudinale onderzoeken en cross-sectionele onderzoeken zijn twee soorten onderzoeksdesigns. Bij een cross-sectioneel onderzoek verzamel je data van een populatie op één moment in de tijd, terwijl je bij een longitudinaal onderzoek data verzamelt van dezelfde participanten op meerdere momenten in de tijd.

Longitudinaal onderzoek Cross-sectioneel onderzoek
Herhaalde observaties Observaties op één moment
Je observeert dezelfde groep meerdere keren Je observeert verschillende groepen (een “cross-sectie”) in de populatie één keer
Je onderzoekt veranderingen door de tijd heen Je geeft een momentopname van de maatschappij op een specifiek punt
Waarom zou je voor een cross-sectioneel onderzoek kiezen?

Cross-sectionele onderzoeken zijn vaak minder duur en minder tijdrovend dan andere soorten onderzoek. Je kunt nuttige inzichten verkrijgen in de eigenschappen van een populatie. Ook is het mogelijk om correlaties vast te stellen die je in een vervolgonderzoek kunt onderzoeken.

Soms zijn er alleen cross-sectionele data beschikbaar voor je onderzoek, maar in andere gevallen zijn cross-sectionele data ook daadwerkelijk voldoende om een onderzoeksvraag te beantwoorden.

Wat zijn de nadelen van een cross-sectioneel onderzoek?

Je kunt met cross-sectionele onderzoeken geen oorzaak-gevolgrelaties (causaliteit) vaststellen. Ook is het niet mogelijk om veranderingen als gevolg van tijd te onderzoeken. Om causaliteit te onderzoeken, moet je een longitudinale of experimentele studie uitvoeren.

Citeer dit Scribbr-artikel

Als je naar deze bron wilt verwijzen, kun je de bronvermelding kopiëren of op “Citeer dit Scribbr-artikel” klikken om de bronvermelding automatisch toe te voegen aan onze gratis Bronnengenerator.

Thomas, L. (2022, 30 september). Een introductie tot cross-sectioneel onderzoek | Met voorbeelden. Scribbr. Geraadpleegd op 14 december 2024, van https://www.scribbr.nl/onderzoeksmethoden/cross-sectioneel-onderzoek/

Wat vind jij van dit artikel?
Lauren Thomas

Lauren heeft een bachelor in Economie en Politicologie en is momenteel bezig met de afronding van haar master Economie. Ze is altijd onderweg en heeft in vijf steden in de VS en Frankrijk gewoond. Ze is blij met een baan die haar overal volgt.