Juridische Leidraad: Afkortingen | Uitleg & voorbeelden
In de Leidraad voor juridische auteurs (Juridische Leidraad) wordt aangeraden om in de lopende tekst zo min mogelijk afkortingen te gebruiken, tenzij ze bekend zijn bij de meeste lezers. In de voetnoot probeer je daarentegen juist zo veel mogelijk afkortingen te gebruiken om de voetnoot bondig te houden.
Wanneer gebruik je een afkorting?
Er zijn twee plaatsen in de tekst waar je afkortingen kunt gebruiken: in de lopende tekst of in de voetnoten. In de lopende tekst is het beter om afkortingen te vermijden, zodat deze goed leesbaar blijft. In de voetnoten gebruik je juist afkortingen om de voetnoot zo kort mogelijk te houden.
De afkortingen van tijdschriften gebruik je overigens ook in de volledige bronvermelding in de literatuurlijst.
- Voetnoot
HR (civiele kamer) 2 oktober 2020, ECLI:NL:HR:2020:1538, par. 3.
- Literatuurlijst
Geertsema e.a., NJB 2021/979
K. Geertsema e.a., ‘Ongezien onrecht in het vreemdelingenrecht’, NJB 2021/979, afl. 14, p. 1046-1053.
Uitzonderingen voor afkortingen in de lopende tekst
Er zijn enkele uitzonderingen voor afkortingen in de lopende tekst. Je gebruikt wel een afkorting als:
- de afkorting ook in de spreektaal wordt gebruikt (zoals BW voor Burgerlijk Wetboek);
- de afkorting gebruikelijk is in de Nederlandse taal (art., bijv., e.a., e.d., o.a., enz., resp.);
- je anders vaak een lange term moet herhalen.
Een afkorting introduceren in de lopende tekst
Een afkorting introduceer je door de volledige term eerst uit te schrijven en de afkorting tussen haakjes achter de term te plaatsen. Vanaf dat moment gebruik je alleen nog de afkorting. Je introduceert de afkorting bij de eerste vermelding van de term.
Afkortingen die gebruikelijk zijn in de Nederlandse taal, zoals art. en e.d., hoef je niet te introduceren en neem je ook niet op in een eventuele afkortingenlijst. Ook hoef je afkortingen in voetnoten niet te introduceren.
Lijst van standaard afkortingen
De Juridische Leidraad biedt in paragraaf 6.6 een lijst van honderden afkortingen voor wetten, instanties en tijdschriften. Als je twijfelt over de juistheid van een afkorting of over hoofdlettergebruik bij bepaalde afkortingen, is het verstandig om deze lijst te raadplegen.
De lijst is alfabetisch geordend, maar je kunt deze ook eenvoudig doorzoeken met de toetsen F3, Ctrl + F (Windows) of Command + F (Mac).
In dit artikel worden enkel de veelvoorkomende afkortingen op een rijtje gezet.
| Volledige term | Afkorting |
|---|---|
| advocaat-generaal | A-G |
| Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State | ABRvS |
| artikel(en) | art. |
| bijlage(n) | bijl. |
| bladzijde(n) | p. |
| Burgerlijk Wetboek | BW |
| conform | cfm. |
| dissertatie | diss. |
| Grondwet | Gw |
| huis van bewaring | HvB |
| inwerkingtreding | i.w.tr. |
| jaargang | jrg. |
| kantonrechter | Ktr. |
| meester in de rechten | mr. |
| memorie van toelichting | MvT |
| met noot | m.nt. |
| ministeriële regeling | min. reg. |
| Nederlandse Jurisprudentie | NJ |
| officier van justitie | OvJ |
| openbaar ministerie | OM |
| paragraaf/paragraven | par. |
| provincie | prov. |
| Raad van State | RvS |
| Staatsblad | Stb. |
| Staatscourant | Stcrt. |
Veelgestelde vragen
- Waar vind ik een lijst van standaard afkortingen volgens de Juridische Leidraad?
-
We hebben een kleine selectie van veelvoorkomende afkortingen opgenomen in ons artikel over afkortingen. De volledige lijst bestaat uit honderden afkortingen en deze kun je vinden in paragraaf 6.6 van de Leidraad voor juridische auteurs.
De lijst is alfabetisch geordend, maar je kunt deze ook doorzoeken met de toets F3, Ctrl + F (Windows) of Command + F (Mac).
- Hoe introduceer ik afkortingen volgens de Juridische Leidraad?
-
Je introduceert de afkorting net als bij APA door de volledige term eerst uit te schrijven en de afkorting tussen haakjes te plaatsen. Daarna gebruik je alleen nog de afkorting.
Voorbeeld: Het introduceren van een afkorting Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM).Afkortingen die gebruikelijk zijn in het Nederlandse taal, zoals art. en e.d., hoef je niet te introduceren en neem je niet op in een afkortingenlijst. Afkortingen in voetnoten worden ook niet geïntroduceerd.
- Mag ik volgens de Juridische Leidraad afkortingen gebruiken?
-
Je kunt op twee plaatsen afkortingen gebruiken: in de lopende tekst en in de voetnoten. In de lopende tekst kun je afkortingen beter vermijden, zodat deze goed leesbaar blijft. In de voetnoten gebruik je juist afkortingen om deze zo kort mogelijk te houden.
Je mag wel afkortingen gebruiken als de afkorting:
- ook in de spreektaal wordt gebruikt;
- ook gebruikelijk is in de Nederlandse taal;
- voorkomt dat je een lange term veelvuldig herhaalt.
De Juridische Leidraad hanteert een lijst met standaard afkortingen die je kunt vinden in paragraaf 6.6 van de Leidraad.
Citeer dit Scribbr-artikel
Als je naar deze bron wilt verwijzen, kun je de bronvermelding kopiëren of op “Citeer dit Scribbr-artikel” klikken om de bronvermelding automatisch toe te voegen aan onze gratis Bronnengenerator.
Merkus, J. (2023, 01 augustus). Juridische Leidraad: Afkortingen | Uitleg & voorbeelden. Scribbr. Geraadpleegd op 24 november 2024, van https://www.scribbr.nl/leidraad-voor-juridische-auteurs/afkortingengebruik/
