Hypothese opstellen in 4 simpele stappen (incl. voorbeeldhypothesen)

Een hypothese is een voorlopige stelling waarin je aangeeft wat je verwacht te vinden in je onderzoek. Vervolgens toets je deze hypothese met behulp van je wetenschappelijke onderzoek, zoals een experiment of correlationeel onderzoek. Je stelt de hypothese altijd op voordat je het onderzoek uitvoert.

Voorbeeld: Hypothese
Studenten die alle lessen bijwonen, behalen hogere cijfers dan studenten die niet alle lessen bijwonen.

Hoe formuleer je een hypothese?

1. Start met een hoofdvraag

De hoofdvraag (ook wel onderzoeksvraag genoemd) vormt de eerste stap. In veel scripties focust de hoofdvraag op de relatie tussen een onafhankelijke variabele of voorspellende variabele (oorzaak) en een afhankelijke variabele of responsvariabele (gevolg).

In hoeverre draagt het bijwonen van alle lessen bij aan de hoogte van het scriptiecijfer?

Als de hoofdvraag complexer is, kun je ook meerdere hypothesen opstellen om de hoofdvraag te beantwoorden.

Welke factoren beïnvloeden de hoogte van het cijfer van een scriptie?

Voor de bovenstaande hoofdvraag kun je bijvoorbeeld de volgende factoren (variabelen) onderzoeken: aantal bijgewoonde lessen, aantal bijeenkomsten met een begeleider en het gebruik van een scriptienakijkservice.

Voor iedere relatie die je onderzoekt, stel je een aparte hypothese op. Je kunt een visuele weergave maken van alle relaties die je wilt testen in de vorm van een conceptueel model.

2. Verricht oriënterend onderzoek

De hypothese – je verwachting van wat je gaat vinden in je onderzoek – is niet zomaar een gok. Je baseert deze verwachting op resultaten uit eerdere onderzoeken die je kunt vinden met deskresearch en literatuuronderzoek.

In de literatuur die je gebruikt om je hypothese op te stellen, hoeft niet precies hetzelfde te worden onderzocht als in je eigen onderzoek. Vaak kies je voor jouw eigen onderzoek namelijk een nieuwe invalshoek. In plaats daarvan kun je onderzoek gebruiken dat een vergelijkbaar probleem probeert te verklaren of waarin het probleem is onderzocht bij een andere doelgroep.

Een onderzoek dat aantoont dat het bijwonen van lessen kan bijdragen aan hogere tentamencijfers kan worden gebruikt voor een hypothese over de relatie tussen het bijwonen van lessen en scriptiecijfers.

3. Formuleer een voorlopig antwoord

Na je literatuurstudie zou je een goed idee moeten hebben van de resultaten die je kunt verwachten in je eigen onderzoek. Probeer nu duidelijk en beknopt je verwachting te formuleren.

Het bijwonen van lessen leidt tot hogere scriptiecijfers dan het niet bijwonen van lessen.

4. Formuleer je hypothese(n)

Je kunt je hypothese(n) op verschillende manieren formuleren, maar iedere hypothese bevat ten minste:

• De variabelen die je onderzoekt
• De groep die je bestudeert
• De verwachte uitkomst

1. Oorzaak-gevolg
Bij het onderzoeken van een oorzaak-gevolgrelatie (causaliteit) kun je de hypothese in de vorm van een als-dan-constructie formuleren.

Als studenten alle lessen bijwonen, dan halen ze hogere scriptiecijfers.

2. Samenhang of effect
In veel wetenschappelijke onderzoeken wordt de samenhang of relatie tussen variabelen onderzocht. De hypothese kan dan nadruk leggen op het effect.

Het bijwonen van alle lessen door studenten heeft een positief effect op de hoogte van het scriptiecijfer.

3. Verschillen
Bij het vergelijken van twee of meer groepen, kan de hypothese nadruk leggen op de verschillen tussen deze groepen.

Studenten die alle lessen bijwonen, behalen hogere scriptiecijfers dan studenten die niet alle lessen bijwonen.

Toetsen van je hypothesen

Nadat je hypothesen zijn opgesteld, toets je of je verwachtingen juist of onjuist zijn. Als de onderzoeksresultaten overeenkomen met je verwachting, kun je de hypothese bevestigen (verifiëren). Als je verwachting niet wordt bevestigd, kun je de hypothese verwerpen (falsifiëren).

Hypothesen kun je toetsen met behulp van statistische analyses. Je werkt hierbij met een nulhypothese (H₀) en een alternatieve hypothese (H₁). De nulhypothese is de aanname dat er geen relatie bestaat tussen de variabelen die worden onderzocht. De alternatieve hypothese is dat er wel een relatie bestaat tussen de onderzochte variabelen.

Voorbeelden: Nulhypothesen versus alternatieve hypothesen

Veelgestelde vragen

Wat is een hypothese?

Een hypothese is een voorlopige stelling waarin je aangeeft wat je verwacht te vinden in je onderzoek. Vervolgens test je deze hypothese met behulp van je wetenschappelijke onderzoek, zoals een experiment of correlationeel onderzoek. Je stelt de hypothese altijd op voordat je het onderzoek uitvoert.

Hoe formuleer je een hypothese?

Je kunt je hypothese(n) op verschillende manieren formuleren, maar iedere hypothese bevat ten minste:

• De variabelen die je onderzoekt
• De groep die je bestudeert
• De verwachte uitkomst

Je formuleert eerst een hoofdvraag, waarna je oriënterend onderzoek uitvoert (vaak een literatuuronderzoek). Vervolgens formuleer je op basis van de literatuur een voorlopig antwoord.

Wat zijn een nulhypothese en alternatieve hypothese?

Bij statistische analyses voorspelt de nulhypothese (H₀) altijd dat er geen effect of relatie tussen variabelen is, terwijl de alternatieve hypothese (H₁) je verwachting van een effect of relatie uitdrukt.